485. NIL ADMIRARI PROPE RES EST UNA SOLAQUE, QUAE POSSIT FÁCERE ET SERVARE BEATUM — Niczemu się nie dziwić (nie przejmować) — to jedno chyba, co może człowieka uczynić szczęśliwym i zachować w szczęściu (Horátius Epistulae I, 6, 1)
486. NIL AD REM — To nie ma nic do rzeczy
487. NIL AGIT EXEMPLUM, LITEM QUOD LITE RESOLVIT — Nie ma wartości przykład, który jedno sporne pytanie rozwiązuje przy pomocy drugiego pytania spornego (Horátius)
488. NIL DESPERANDUM — Nie należy rozpaczać (Horátius)
489. NISI IN BONIS AMICÍTIA ESSE NON POTEST — Przyjaźń może istnieć tylko wśród ludzi prawych (Cícero Laelius 33)
490. NOLI ME TÁNGERE! — Nie dotykaj mnie! (w med. choroba zakaźna, w przen. Kwestia delikatna, drażliwa)
491. NOLI TURBARE CÍRCULOS MEOS! — Nie psuj moich kół! (Archimedes)
492. NOLLE PRÓSEQUI — Nie chcieć ścigać — Zaprzestać sprawy
493. NOLO EPISCOPARI — Nie chcę być biskupem — Nie chcę ponosić odpowiedzialności
494. NOMEN AMICÍTIA EST, NOMEN INANE FIDES — Przyjaźń to słowo, puste słowo wierność (Ovídius ‘Ars am. I, 738)
495. NOMEN EST OMEN — Nazwisko stanowi wróżbę — W nazwisku tkwi wróżba (Plautus)
496. NOMEN NOMINANDUM — Imię nieznane, ale które powinno być wymienione
497. NÓMINA STULTORUM LEGTJNTUR UBIQUE LOCORUM — Imiona głupców czyta się wszędzie — Imiona głupie na każdym słupie
498. NÓMINA SUNT ODIOSA — Wymienianie nazwisk jest niewskazane, może spowodować przykrości (Cícero Pro S. Roscio Amerino 16, 47)
499. NÓMINA SUNT ÓMINA — Imiona są wróżbami, mają treść wróżebną
500. NOMINATIM — Po imieniu, z imienia
501. NOMÍNIBUS MOLLIRE LICET MAŁA — Zło wolno okraszać słowami
502. NON AD VANAM CAPTANDAM GLÓRIAM, NON SÓRDIDI LUCRI CAUSA, SED QUO MAGIS VÉRITAS PROPAGETUR — Nie dla osiągnięcia próżnej chwały, nie dla brudnego zysku, lecz by prawda bardziej się krzewiła (z przysięgi doktorskiej)
503. NON ÁNIMO AEQUO PÁUPERES ALIENAM OPULÉNTIUM INTUUNTUR FORTUNAM — Nieobojętnie biedacy patrzą na pomyślność bogaczy (Nepos De tiris illustribus XII, 3)
504. NON AQUA, NON IGNI PLÚRIBUS LOCIS ÚTIMUR QUAM AMICÍTIA — Nie korzystamy częściej z wody i ognia niż z przyjaźni (Cícero)
505. NON BENE CUM SÓCJIS REGNA VENUSQUE MANENT — Nie bardzo dają się dzielić z towarzyszami władza królewska i miłość (Ovídius Ars arn. III, 564)
506. NON BENE, QUAE FÚERIT RES MAŁE PARTA, PERIT — Marnie przepada mienie w zły sposób nabyte (K. Janicki Vitae archiepiscoponim Gnesnensium XXXII)
507. NON BENE PRO TOTO LIBERTAS VÉNDNDITUR ÁURO — Nie sprzedaje się wolności za złoto (K. Janicki Cármina coli. V)
508. NON BIS IN IDEM — Nie dwukrotnie w tej samej sprawie — Nie należy wznawiać sprawy osądzonej — Nie należy karać drugi raz za to samo
509. NON CÁUSA PRO CÁUSA — Niby przyczyna zamiast przyczyny (nazwa błędu logicznego, kiedy jakieś zjawisko czy rzecz ma być przyczyną drugiej, np. pojawienie się komety przyczyną wojny)
510. NON CESSAVERE POËTAE NOCTURNO CERTARE MERO, PUTERE DIURNO — Poeci nie przestali zmagać się z czystym winem po nocach, a tchnąć nim we dnie (Horatins)
511. NON COMPOS MENTIS — Niespełna rozumu (Cícero Contra Pisonem 20, 48)
512. NON CONTÍNUO, SI ME IN GREGEM SICARIORUM CÓNTULI, SUM SICARIUS — Jeżeli znalazłem się w otoczeniu zbójców, to nie jestem zaraz sam zbójcą (Cícero Pro Lucio Roscio 94)
513. NON CUTÚSLIEET EST ADIRE CORINTHUM — Nie każdemu wolno odwiedzać Korynt — Nie każdego stać na korynckie przyjemności — Wedle stawu grobla
514. NON CUIVIS HÓMINI CÓNTIGIT ADIRE CORINTHUM — Nie każdemu udało się odwiedzić Korynt (Mieć powodzenie w życiu, poznać przyjemności) (Horátius)
515. NON DATUR VÁCUUM — Nie ma absolutnej próżni
516. NON DECET — Nie przystoi
517. NON DÉFUIT VOLUNTAS, SED VÉTUIT NECESSITAS — Nie brakowało dobrej woli, ale przeszkodziła konieczność
518. NON DETERRET SAPIENTEM MORS, QUÓMINUS IN OMNE TEMPUS REI PÚBLICAE SUISQUE CÓNSULAT — Nie powstrzyma mędrca śmierć od nieustannej troski o państwo i ziomków (Cícero Tusc. disp. I, 38, 91)
519. NON DICTIS, SED FACTIS — Nie słowami, ale czynami
520. NON ÉADEM EST AETAS, NON INGÉNIUM — To już nie ten wiek, nie ten umysł (Horátius)
521. NON EGO VENTCSAE PLEBIS SUFFRÁGIA VENOR — Ja nie poluję na głosy zmiennego jak wiatr tłumu (Horátius)
522. NON ÉMITUR TUTO TIBI CLÁUSA PECÚNIA SACCO — Nie jest bezpiecznie nabywać pieniądz schowany w worku — Nie kupuj kota w worku
523. NON ERAT HIC LOCUS — Tu nie było miejsca na to (Horátius Ars p. 19)
524. NON ESSE CÚPIDUM PECÚNIA EST — Nie być chciwym to pieniądz
525. NON EST HOSTIS METUENDUS AMANTI; QUOS CREDIS FIDOS, FUGE! — Kochanek nie powinien bać się wroga; unikaj tych, którym ufasz! (Ovídius Ars arn. I, 750)
526. NON EST INVENTUS — Nie odnaleziono go
527. NON EST OPUS — Nie trzeba — Nie ma potrzeby
528. NON EST REMÉDIUM ADVERSUS SYCOPHANTAE MORSUM — Na ukąszenie złych języków nie ma lekarstwa
529. NON EST SATIS UNIUS OPÍNIO — Nie wystarcza zdanie jednego
530. NON EST TUUM, FORTUNA QUOD FACIT TUUM — Nie jest twoje, co los uczynił twoim
531. NON EST VÉNERIS PROPERANDA VOLUPTAS, SED SENSIM TARDA PROLICIENDA MORA — Nie trzeba się spieszyć z rozkoszami Wenery, ale wywoływać je stopniowo, zwlekając (Ovídius Ars am. II, 717)
532. NON ÉXPEDIT — Nie wypada — Nie należy
533. NON EX QUOVIS LIGNO FIT MERCÚRIUS — Nie z każdego drewna powstaje Merkury, nie każde się nadaje
534. NON EX RUMORE STATUENDUM — Nie należy postanawiać na podstawie pogłosek (Tácitus Annales III, 69)
535. NON EX SINGULIS REBUS PHILÓSOPHI SPECTANDI SUNT, SED EX PERPETUITATE ATQUE CONSTÁNTIA — Na filozofów patrzeć należy nie na podstawie szczegółów, ale ze stanowiska ciągłości i niezmienności (Cícero Tusc. disp. V, 10)
538. NON FERENDUS EST, QUI QUOD IN ÁLTERO VÍTIUM REPREHENDIT, IN EO IPSO REPREHENDITUR — nieznośny jest człowiek popełniający występek, który u innego potępia
539. NON GENUS VIRUM ORNAT, GÉNERI VIR FORTIS LOCO — Nie urodzenie lepszym cię czyni, lecz każdy cnotą sam swój ród zdobi (Accius Diomedes)
540. NON HETTAE TE FÁCIO — Nie mam ciebie za hetkę pętelkę
541. NON IDEM EST LOQUI, QUOD DÍCERE — Nie jest to samo rozmawiać i mówić
542. NON IDEM SEMPER FLÓRIBUS COLOR EST — Kwiaty nie zawsze mają ten sam kolor — Nie jednemu psu Burek
543. NON IGNARA MALI MÍSERIS SUCCURRERE DISCO — Świadoma nieszczęścia, uczę się wspomagać nieszczęśliwych (Vergílius Aeneis I, 630)
544. NON ILLE PRO CARIS AMICIS AUT PÁTRIA TÍMIDUS PERIRE — On nie obawia się umrzeć za drogich przyjaciół albo za ojczyznę (Horátius Cármina IV, 9)
545. NON IN CARO NITORE VOLUPTAS SUMMA, SED IN TE IPSO EST — Najwyższa przyjemność zawiera się nie w kosztownym blasku, ale w tobie samym (Horátius)
546. NON ÍNTEREST, QUID MORBUM FACIAT, SED QUID TOLLAT — Nie jest ważne, co wywołuje chorobę, ale co ją usuwa (Celsus)
547. NON LEGIS IUSSU LECTUM VENISTIS IN UNUM; FÚNGITUR IN VOBIS MÚNERE LEGIS AMOR — Nie z nakazu prawa weszliście do jednego łoża; nakaz prawa spełnia w was miłość (Ovídius Ars om. II, 157–8)
548. NON LICET — Nie wolno — Nie godzi się
549. NON LICET PROPTER VITAM VIVENDI PÉRDERE CÁUSAS — Nie wolno dla przemijających korzyści życiowych tracić z oczu wielkich spraw życia
550. NON LIQUET — Nie jest jasne
551. NON MINUS EST IMPERATORIS CONSÍLIO SUPERARE QUAM GLÁDIO — Nie mniejszą wagę ma zwycięstwo odniesione przez plan wodza niż mieczem (C.J. Caesar De bello civili II, 4)
552. NON MULTA, SED MULTUM — Nie dużo, ale gruntownie (umieć) (Plinius Iunior Epistulae VII, 9)
553. NON MULTUM CARMEN HONORIS HABET — Niewiele zaszczytu przynosi wiersz (Ovídius Ars am. II, 274)
554. NONNE ÓPTIMUS ET GRAVÍSSIMUS QUISQUE CONFITETUR MULTA SE IGNORARE ET MULTA SIBI ÉTIAM ATQUE ÉTIAM ESSE DISCENDA? — Czyż każdy zacny i poważny człowiek nie wyzna, że wiele nie wie i że ciągle powinien się uczyć (Cícero Tusc. disp. III, 28)
555. NON NISI PARENDO VÍNCITUR — Zwycięża się tylko posłuszeństwem, uległością
556. NON NOBIS — Nie nam (ale Bogu) dzięki
557. NON NOCERE — Nie szkodzić (zasada prawa rzymskiego)
558. NON NOVA, SED NOVE — Rzecz nie nowa, ale podana w sposób nowy
559. NON NUMLRANDA SED PONDERANDA SUNT ARGUMENTA — Argumenty należy oceniać nie według liczby, ale wagi, znaczenia
560. NON OLET PECUNIA — Pieniądze nie śmierdzą — Każdy zysk jest dobry (Suetonius słowa Wespazjana) (Cícero De oratoribus 45, 154)
561. NON OMNE LÍCITUM HONESTUM — Nie wszystko, co dozwolone, jest godziwe
562. NON OMNES, QUI CÍTHARUM HABENT, CITHAROEDI — Nie wszyscy mający cytry są muzykami (Varro T. R.)
563. NON ÓMNIA PÓSSUMUS OMNES — Nie wszystko możemy wszyscy (Vergílius Eclogae VIII, 63)
564. NON OMNIS ERROR STULTÍTIA EST DICENDUS — Nie każdy błąd należy nazywać głupotą, nieuctwem
565. NON OMNIS MÓRIAR — Nie wszystek umrę (Horátius Cármina III, 30, 6)
566. NON OPUS EST FOLLO SUSPÉNDERE TÝMPANA COLLO — Nie trzeba na głupim karku wieszać dzwonków — Poznać błazna i bez dzwonków
567. NON PASCES IN CRUCE CORVOS — Nie będziesz pokarmem kruków na krzyżu — Nie będziesz ukrzyżowany (Hóratius)
568. NON (NEC) PLUS ULTRA! — Nic ponadto! (przenośnie szczyt doskonałości)
569. NON POSSIDENTEM MULTA VOCÁVERIS RECTE BEATUM — Słusznie nazwałbyś szczęśliwym tego, kto nie posiada wiele (Hóratius Cármina IV, 9, 45)
570. NON POTEST BENE GERI RES PUBLICA MULTORUM IMPÉRIIS — Nie może dobrze być rządzone państwo pod rozkazami wielu (Nepos De viris illustribus X, 6)
[24.10.2022, Toruń]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz