IMIENINY (3)

- Ależ nie martwcie się o mnie tak bardzo. Na godzinkę pójdę się jeszcze położyć, może nawet nie wezmę lekarstwa, tylko sobie poleżę i przejdzie mi, naprawdę. Walu… a potem obie zrobimy obiad, proszę cię, chcę go zrobić z tobą.

Od tego myślenia? Od wspomnień zabolała ją głowa? Nie mogła wytrzymać utkwionego w nią wzroku Jana. - Przejrzał mnie na wskroś, czyta w moich myślach, ale przecież nie zdradziłam się choćby jednym słowem.

- Jadziu, a może ciasto było za świeże, co? Mogłam je podać dopiero po obiedzie.

- Daj spokój, Walu. Ciasto było świetne. Po prostu zabolała mnie głowa. Obiecujesz, że zaczekasz na mnie z tym obiadem?

- No idź już, dziecinko, idź do siebie, zaczekam.

- Tak, Jadziu, Walentyna ma rację. Prześpij się tę godzinkę. Sen dobrze ci zrobi - skwitował Jan.

Jan w dalszym ciągu patrzył się na nią tym swoim wszechwiedzącym wzrokiem, jakby coś podejrzewał.

Jadwiga wciąż mówiła.

- Mario, zastawiam ci Janka. Janku, zrób to dla mnie i weź Marię na spacer. Tylko dopilnuj, aby ubrała się stosownie do pogody, to przecież październik i to prześliczne przedpołudnie może okazać się zwodnicze. Aha, Mario, podaj mi tę książkę.

Jadwiga stała już w progu kuchni. Maria chwyciła „Trzy siostry” w taki sposób, aby pozostawić książkę otwartą w miejscu niedokończonego przez przyjaciółkę czytania.

- Jadziu, dopilnuję wszystkiego, obiecuję. Pani Mario, będę na panią czekał przed letniakiem, niech pani coś na siebie włoży.

- Nie zajmie mi to więcej niż pięć minut, panie Janku. No, popatrz, Jadziu, August nawet nie zadzwoni, a zaczynam się już o niego martwić.

- Tam, gdzie poszedł może nie być zasięgu - powiedział Jan, ale wcale nie uspokoił Marii tym stwierdzeniem, wręcz przeciwnie, naprawdę zaczynała się niepokoić.

- Jeśli nie napotka na swej drodze niedźwiedzia, może być pani o niego spokojna - to Walentyna starała się humorem rozładować napinającą się sytuację.

- No, chodźmy na górę, Mario.

Wspinały się po schodach. Walentyna zajęła się zmywaniem naczyń,  Jan wyszedł na podwórze, a przechodząc do letniaka, w którym miał spędzić dwie noce, pomyślał, że może należałoby kupić psa. Jadwiga nie czułaby się tak samotna, kiedy on dogląda chłodni. Tak, kupi jej psa, taką miniaturkę, może yorka albo maltańczyka? Ale najlepiej kupić jeszcze jednego, większego, który towarzyszyłby im w spacerach i pilnował gospodarstwa.

Złota jesień szeleściła wielobarwnym listowiem kasztanowców, klonów i brzóz. Te ostatnie zdawały się być najlepiej przygotowane do chłodnej jesieni, która jednak jeszcze nie nadeszła - na wiotkich gałązkach tych białokorych drzew nie było już liści.

Miał zatem iść z Marią na spacer. Ale gdzie? Przecież nie zaprowadzi jej do chłodni? Może w stronę lasu? Też nie. Najlepiej do wioski. Ani ostatnim razem, ani uprzednio Maria nie wystawiała nosa poza teren siedliska. A powinna. Jan najlepiej odpoczywał przechadzając się główną ulicą wioski, a bywał w niej często, zwykle proszony o zrobienie zakupów w jednym albo w obu sklepach znajdujących się niedaleko kościoła i odremontowanego przed wieloma laty dworku, w którym mieścił się urząd gminy. Można powiedzieć, że sunąc chodnikiem obok gospodarskich domów odległych od siebie o 50 do 100 kroków przestawał być oszczędny w słowach i zawsze miał coś do powiedzenia siedzącym na ławeczkach staruszkom czy też gospodyniom zajętym porządkowaniem lub gracowaniem grządek w przydomowych ogródkach. Czasami przystawał na dłuższą rozmowę, co nie mogło umknąć uwadze Walentyny, która zawsze z niecierpliwością czekała na jakiś produkt nieobecny w kuchennych szafkach, w piwnicy lub w spiżarni. Tłumaczył się wtedy gęsto po powrocie do domu, a najlepszym uzasadnieniem przykrego w skutkach opóźnienia było podzielenie się z Walentyną jakąś najświeższą, najczęściej fascynującą informacją, która krążyła po wiosce, a wciąż była nieznana w ich domu.

Przebierając się w letniaku w archaiczny, z owczej wełny, gryzący bardzo sweter zakupiony pewnie przed laty na miejskim bazarze, Jan zastanawiał się nie tylko nad tym, w jaką świata stronę poprowadzi Marię na spacer, ale też o czym będzie z nią rozmawiał. Najbliższa przyjaciółka Jadwigi była mu w sumie obca. Widział ją góra pięć razy w życiu, rzadko z sobą rozmawiali, dzieliła go ta sama różnica wieku, jak w przypadku Jadwigi. Całe dziewięć lat to wprawdzie nie pokoleniowa różnica, ale mimo wszystko odczuwał pewien dystans dzielący go od tej kobiety, czego nie dostrzegł u siebie w stosunku do Jadwigi. Być może była to kwestia rzadkich kontaktów, jakie miał z emerytowaną nauczycielką albo tego, że nie należał do mężczyzn, którzy są w stanie zainteresować kobietę sobą. Rozmowa w cztery oczy to jednak co innego, aniżeli przekomarzanie się z ludźmi, których dobrze zna i widuje niemalże codziennie.

Nie czekał przed letniakiem długo. Maria rzeczywiście zeszła zanim zdążył przemyśleć, czy w obliczu czekającego go spaceru ubrał się stosownie nie tylko do panującej pogody, ale też czy nie popełnił jakiejś gafy w związku ze swoim niezbyt, a właściwie całkiem niemodnym strojem.

– To co, może podążymy tą ścieżką w stronę lasu, którą wczesnym rankiem przemierzył August? Może akurat napotkamy go wracającego z udanego grzybobrania?

Zaskoczyła go. Powinien przewidzieć taki scenariusz, w którym niepokój Marii o jej męża zaowocuje wyborem drogi na spacer. Mógł rzecz jasna powiedzieć, że upłynęły niespełna trzy godziny odkąd August wybrał się na grzyby i nie nadszedł jeszcze czas powrotu z lasu, ale to wyjaśnienie pozostało jedynie w jego głowie, nie ośmielił się tego wypowiedzieć na głos.

A zatem szli nierówną, wyboistą asfaltówką pamiętającą bardzo odległe czasy, asfaltówką która zresztą wkrótce urwała się nagle, przeistaczając w najzwyklejszą, kamienistą drożynę prowadzącą w miarę równym ściegiem w stronę ciemnej zgniłozieleni najpierw iglastego lasu, potem zaś lasu, w którym mieszały się sosny, świerki i modrzewia z wiotkimi ramionami brzóz, dostojną buczyną i dębami oraz wierzbami okalającymi wejście do lasu zwisającymi ku ziemi nieuczesanymi włosami swych gałęzi.

Szli w pewnym od siebie oddaleniu, nie jak bliscy sobie przyjaciele, raczej jak para turystów, którzy niepostrzeżenie wymknęli się spod opieki przewodnika i utraciwszy kontakt z grupą, postanowili dalszą część drogi spędzić wspólnie, ufni w to, że nie zabłądzą. Ze strzępów ich rozmowy można było wnioskować, że jej temat mieści się w kategoriach tych najzwyklejszych, prozaicznych, dotykających uwag o panującej pogodzie, o narastającym pięknie lasu, do którego się zbliżali, o uroczystości, w jakiej będą już niedługo uczestniczyli. Rozmawiali w związku z tym o Jadwidze, z życzliwością i podziwem dla jej kondycji fizycznej i energii, dla jej urody, która zdawała się nie liczyć się z wiekiem solenizantki. Jednocześnie Jan zachodził w głowę, dlaczego właśnie tego roku Jadwiga zdecydowała się zaprosić na swoje święto gości, którzy wprawdzie od czasu do czasu ją odwiedzali, ale nigdy w jej imieniny.

- Kiedy Janie osiągniesz nasz wiek, wtedy zrozumiesz, że w pewnym okresie życia, gdy ma się  t e  lata, pragnienie kontaktu z ludźmi, z którymi było się najbliżej, wzrasta wprost proporcjonalnie do upływu czasu - zauważyła Maria.

- W moim przypadku już niedługo to nastąpi - odparł Jan.

- O, nie. Jesteś, Janie, w takim wieku, w którym o przemijaniu jeszcze się nie myśli. W twoim wieku można sobie jeszcze ułożyć życie.

- W moim wieku? Pani Mario, ja właśnie skończyłem pięćdziesiąt sześć lat.

- I co z tego? Prawdę mówiąc, nie dałabym panu tyle. Skąd się u pana wziął pomysł na to, aby czekać na starość w samotności?

- Ależ ja nie cierpię na samotność - obruszył się.

- Pan dobrze wie, co mam na myśli. No, niech pan powie, kiedy pan zamieszkał w siedlisku?

- W niecały rok po tym, jak Piotr i Jadwiga ślubowali. Miałem wtedy dwadzieścia jeden lat.

- Tak… Jadwiga miała dwadzieścia dziewięć, kiedy wychodziła za Piotra. Późno jak na kobietę.

- Ale wyglądała na młodszą. I wtedy, i później tak było i jest.

- Mnie pan to mówi? Znam ją od dzieciństwa… ale ja teraz o panu…. Wiem, wścibska jestem i może dlatego zadam panu pytanie… nigdy nie myślał pan o trwałym związku?

Jan nie patrzył na nią. Prowadził wzrok nisko, dotykając nim owarzonych liści kasztanów, którymi obsypana była piaszczysta droga zapraszająca do lasu.

- Czy nie myślałem? Owszem. Może brakowało mi determinacji i… czasu?

- I w miarę osiągania pełnej dojrzałości, pozbywał się pan złudzeń i chęci na odmianę swego losu?

- Zgadła pani. Może nie każdemu pisane jest życie w związku.

- Możliwe. Ale sądzę, że ze szkodą dla ewentualnych potencjalnych pana partnerek…

- Co pani ma na myśli?

- Tylko to, co wnioskuję z naszych wielu rozmów (także z listów) z Jadwigą. W końcu z faktu, że nie widywałyśmy się z Jadwigą tak często… ona była u mnie tylko dwa razy… wcale nie wynika to, że z sobą przez te lata nie rozmawialiśmy. Pan nawet sobie nie wyobraża, ile kobiety mają sobie do powiedzenia przez telefon. Ale gubię wątek… chciałam panu powiedzieć, że każdorazowo kiedy rozmawiałam z Jadwigą, ona nie szczędziła panu ciepłych słów, pochwał… mówiła, że nawet ubolewa nad tym, że nie znalazł pan sobie „połówki”, z którą mógłby spędzić resztę życia. Uważała, że każda kobieta, z którą zechciałby pan dzielić swój los, miałaby w panu nie tylko męża, kochanka, ale i oddanego przyjaciela, na którego mogłaby liczyć…, który zachowałby dla siebie jej najgłębsze tajemnice.

- Rozmawiały panie o mnie?

Twarz Jana zasępiła się, zwolnił kroku, a jego myśli tak jakby przystanęły nagle zgubiwszy się w przestrzeni napływających słów wypowiadanych przez Marię.

- Czy Jadwiga opowiedziała pani o mnie coś więcej? - zapytał.

- Coś więcej? Nie rozumiem. Oczywiście nie jestem teraz w stanie odtworzyć naszych rozmów, w których był pan obecny, ale zapewniam pana, że to, co o panu usłyszałam nie tylko stawia pana w jak najkorzystniejszym świetle, ale wskazuje na to, że ma pan w Jadwidze naprawdę serdeczną przyjaciółkę.

Onieśmieliły go słowa Marii i od tej pory szli w milczeniu aż do chwili, kiedy wchodząc w las Maria zauważyła, że na prostym i długim leśnym trakcie nie pojawiła się ludzka sylwetka, którą mógł być August. Jan spostrzegł w oczach Marii rozczarowanie, zniechęcenie; jej mąż pozostawał poza zasięgiem ich wzroku i w dalszym ciągu nie dawał oznak życia, nie wykonał telefonu. Jan spróbował tchnąć w przyjaciółkę Jadwigi odrobinę otuchy.

- Jeśli August natrafił na maślaki, to z pewnością przemieszcza się teraz świerkowym zagajnikiem, który wyprowadzi go z lasu inną drogą, którą można wejść do młodego lasu jakieś pół kilometra wyżej, na wschód, a zatem, jeśli będziemy w tym miejscu zagłębiać się w las, może się okazać, że w tym samym czasie pani mąż wychynie z młodniaka w całkiem innym miejscu.

- Ma pan rację. Powinniśmy wrócić do domu… tylko niepokoi mnie to, że August nie daje znaku życia.

Wrócili do siedliska.

[10.09.2018, Salbris, Loir-et-Cher we Francji i 20.09.2018, Dobrzelin]