201. metoda kija i marchewki - stosowanie naprzemienne nagradzania i karania, wprowadzania rozwiązań korzystnych i niekorzystnych w celu panowania nad zachowaniami i działaniami innych:
„Wychowawca umiejętnie trzymał w swych uczniów w ryzach. Organizował świetne wycieczki, zajęcia pozalekcyjne i chwalił ich zebraniach z rodzicami, ale oceniał ich bardzo surowo, a przy każdym najmniejszym przewinieniu stosował zasadę odpowiedzialności zbiorowej. Metoda kija i marchewki przyniosła szybko spodziewane efekty”.
202. na amen - całkowicie, zupełnie:
„Umówiliśmy się w ośrodku nad jeziorem. Zapewniano nas w mejlu, że domki będą dla nas przygotowane. Po przyjeździe pocałowaliśmy klamkę. Wszystko było pozamykane na amen”.
203. nabić/nabijać kabzę - osiągnąć/osiągać duże zyski, zarobić/zarabiać duże sumy:
„Przez pierwsze trzy lata ich firma jako jedyna na rynku produkowała wkłady chłodzące do lodówek przenośnych. Nabili kabzę sobie i przy okazji producentom toreb służących do przechowywania produktów mrożonych”.
204. nabić/nabijać kogoś w butelkę - oszukać/oszukiwać kogoś, nabrać/nabierać kogoś na coś:
„Klienci dewelopera mogą czuć się nabici w butelkę. Zapłacili za garaże po 30 tysięcy, a okazało się, że kruczki prawne pozwoliły inwestorowi na wybudowanie jedynie wiat z miejscami parkingowymi”.
205. nabić/nabijać sobie czymś głowę - nie przestać/nie przestawać czegoś przemyśliwać, przejąć/przejmować się czymś bezustannie:
„Nabiłeś sobie głowę tym, że powinieneś do końca wakacji napisać tę książkę i teraz ta natrętna myśl cię paraliżuje. Musisz dać sobie na luz, to z pewnością od razu lepiej ci pójdzie praca”.
206. nabrać/nabierać rumieńców - coś jest/staje się interesujące, zaczynają być/są widoczne efekty czyjejś pracy:
„Historia dwojga bohaterów na samym początku książki trochę nuży, ale kiedy rodzi się między nimi uczucie fabuła natychmiast nabiera rumieńców.”
207. nabrać/nabierać wody w usta - milczeć na jakiś temat:
„Chciałem dowiedzieć się dziś czegoś na temat rozstrzygnięcia konkursu w sprawie szkolenia pracowników w ministerstwie rolnictwa, bo doszły do mnie wieści, że są jakieś uchybienia formalne i całą procedurę wstrzymano. Niestety, odbiłem się od ściany. Dyrektor departamentu był nieuchwytny, a jego zastępczyni nabrała wody w usta i dawała mi do zrozumienia, że nie ma ochoty na rozmowę o procedurach konkursowych”.
208. na całego - intensywnie, bardzo mocno, w pełni:
„Jurek już tak trzecią noc daje czadu, bawi się na całego, jest duszą towarzystwa, a rano pierwszy melduje się na śniadaniu. Kiedy będę w jego wieku, marzyłbym o takiej kondycji. Jest po prostu nie do zdarcia, a ma przecież na karku szósty krzyżyk”.
209. na chłopski rozum - logicznie, racjonalnie, zdroworozsądkowo:
„Zima była łagodna, więc prawie się nie grzało. Nie dzielmy skóry na niedźwiedziu, Krysiu. Na chłopski rozum to powinniśmy dostać zwrot za centralne, ale nie wiadomo, jaki jest system naliczania kosztów, więc z wydawaniem pieniędzy poczekajmy do rozliczenia”.
210. na chybcika - nierzetelnie, szybko, powierzchownie:
„Tak na chybcika wszystko to jest robione. Nie mogę doszukać się w działaniach zarządzających z góry ustalonego planu pracy”.
211. na chybił trafił - przypadkowo, bez zastanowienia:
„Nie działał systematycznie, ponieważ nie miał na to czasu. Wybierał na chybił trafił sztuki do zbadania”.
212. nacierać/natrzeć komuś uszu - karać kogoś; karcić kogoś.
213. nacisnąć/nadepnąć komuś na odcisk - urazić kogoś, dotknąć kogoś, przekraczając granicę prywatności, intymności.
214. na cudzym podwórku - w dziedzinie, w której ktoś jest dyletantem; w obcym środowisku.
215. na czarną godzinę - jako zabezpieczenie w potrzebie, w razie znalezienia się w trudnym położeniu, w nieszczęściu, w stanie życiowej tragedii:
„Zaniosłem kilka grafik z początku wieku do skrytki bankowej. Nie zamierzałem ich sprzedawać, bo chciałem mieć coś na czarną godzinę. Nigdy nie wiadomo, co przyniesie nam nowy dzień”, także: chować/schować coś na czarną godzinę, odłożyć/odkładać coś na czarną godzinę, trzymać coś na czarną godzinę.
216. na czarno - nielegalnie, niezgodnie z prawem:
„Od kiedy większość państw Unii Europejskiej otworzyło rynki pracy dla emigrantów z nowo przyjętych krajów członkowskich, odsetek Polaków zatrudnionych na czarno na Wyspach znacząco uległ obniżeniu”, także: pracować na czarno, zatrudniać kogoś na czarno.
217. na czarnym rynku - w nielegalnym obrocie towarów i usług:
„Gangsterzy zaopatrują się w broń na czarnym rynku, płacą za nią diamentami i złotem”.
218. coś nadaje się (tylko) do kosza - coś jest nieudane, niesprawne, zepsute, coś jest źle zrobione, ułożone, utworzone:
„Wczoraj kupiłem nektarynki, a dzisiaj zobaczyłem, że pleśń na nie nachodzi. Jeśli jedna jest zepsuta, to reszta też pewnie nadaje się do kosza”.
219. nadawać na tych samych falach - dobrze się z kimś rozumieć, wyznawać podobny światopogląd:
„Przypadliśmy sobie do gustu po pierwszym spotkaniu. Nadawaliśmy na tych samych falach, więc szybko wpadliśmy na pomysł, aby zorganizować sesję plakatową promującą sprzątanie po pieskach wśród właścicieli czworonogów”.
220. nadęty jak paw - o kimś dumnym, zarozumiałym; bufon:
„Przez pół roku chodził nadęty jak paw, ale potem widać zabrakło mu kolegów i próbował się wkupić w nasze łaski, zapraszając całą grupę na piwo”.
[21.05.2022, Toruń]
Oj, widuję w mediach ministrów i polityków nadętych jak pawie i nabijających sobie kabzę...
OdpowiedzUsuń