CHMURKA I WICHEREK

...życie tutaj jest także fikcją, choć nie zawsze...

20 czerwca 2022

FRAZEOLOGIZMY (261 - 290)

 

Lucio Diodati (ur. 1955) [malarz włoski]


261. padać jak muchy - umierać, ginąć w wielkiej liczbie, mdleć:

W kościele było tak duszno, że ludzie padali jak muchy”.


262. padać jak kawka - być bardzo zmęczonym lub 2. - nagle znaleźć się w bardzo niekorzystnej sytuacji, uniemożliwiającej działanie; upaść, tracić znaczenie


263. padać na nos - być bardzo zmęczonym, wyczerpanym; nie być w stanie nic więcej zrobić; także - padać na twarz.


264. padać na podatny grunt - coś znajduje sprzyjające warunki, okoliczności do zaistnienia, zrealizowania, rozwoju itp.:

Pomysły modernizacyjne Piotra padają na podatny grunt, gdyż większość instytucji i firm stawia na innowacyjność”.


265. komuś pada/padło na mózg - ktoś zachowuje się nieodpowiedzialnie, nierozsądnie, ktoś traci zdolność racjonalnego myślenia:

Nie będę pozwolę ci wsiąść za kółko w takim stanie. Człowieku, wypiłeś całe wino do kolacji. Chyba ci na mózg padło. Samochód zostawisz przed naszym domem, a do siebie wrócisz taksówką”.


266. palce lizać - coś się udało, coś jest świetne, zachwycać się kimś z jakichś powodów:

Pieczeń udała się mamusi tak, że palce lizać; także paluszki lizać.


267. palca nie ma gdzie wcisnąć/wsadzić/wetknąć - panuje tłok, zapełnienie; jest ciasno.


268 palcem/patykiem na/po wodzie pisane - o czymś niepewnym, mało prawdopodobnym; coś wydaje się pozorne, budzi wątpliwości:

Wejście Polski do strefy euro na razie jest palcem na wodzie pisane”.


269. palec Boży/boży - znak, przejaw działania sił nadprzyrodzonych, opatrzności: „Swego czasu mówiło się, że wybór papieża Polaka to palec boży”.


270. palić jak komin/smok - palić bardzo dużo papierosów:

Wyciągasz już trzeciego papierosa, a siedzimy w kawiarni od pół godziny. Wykończą cię te papierosy, przecież ty palisz jak smok”.


271. palić/spalić kawały/dowcipy - opowiadać żarty w sposób nieśmieszny, zdradzając wcześniej puentę.


272. palić za sobą mosty - postępować, działać, decydować w sposób uniemożliwiający powrót do wcześniejszego stanu; swym stanowczym, kategorycznym itp. postępowaniem zrywać kontakty, znajomości itp.:

Zmienił swój dotychczasowy ton referatów i zaatakował personalnie wiele osób, paląc za sobą mosty tym zachowaniem”.


273. palma komuś odbiła - ktoś zaczął zachowywać się nieobyczajnie, zaskakująco, dziwnie:

"– Czujesz spaleniznę? Coś się chyba pali? – Nie, Krysiu, nie denerwuj się, to sąsiadowi z parteru palma odbiła i urządza grilla z przyjaciółmi na pożegnanie lata".


274. palma pierwszeństwa - pierwsze miejsce, nagroda główna; pierwszeństwo, dominacja w jakiejś dziedzinie:

W tym roku jury konkursu przyznało palmę pierwszeństwa uczniom liceum ogólnokształcącego ze Świdnika”.


275. palnąć głupstwo - zrobić coś głupiego, niekorzystnego w skutkach:

Palnąłem dziś straszne głupstwo. Przyznałem się, że nie zrobiłem list wydatków”.


276. palnąć sobie w łeb - popełnić samobójstwo, strzelając z broni palnej w okolice skroni; także: strzelić sobie w łeb.


277. pal sześć - niech będzie, nic mi po tym, nieważne:

Pal sześć, nie podłączam dzisiaj tych przewodów. Nie znam się na tym. Jakoś na pewno wytrzymamy bez światła w garażu dwa tygodnie".


278. pan młody, panna młoda - świeżo poślubieni małżonkowie; także młoda para.


279. panna na wydaniu - młoda kobieta w odpowiednim wieku do wyjścia za mąż: „Wszystkie panny na wydaniu uciekły z naszej wsi do miasta i teraz na gospodarce zostają starzy kawalerowie”.


280. pan władza - policjant; także stróż prawa.


281. pański gest - hojność, rozrzutność; także - wielkopański gest.


282. Państwo Środka - zwyczajowa nazwa Chin:

Państwo Środka strzeże pracowników swoich ambasad jak źrenicy oka.


283. papier jest cierpliwy (i wszystko przyjmie) - fraza oceniająca czyjś tekst: można napisać wszystko i o wszystkim, niezależnie od wartości, prawdziwości tekstu:

W lokalnej gazecie znowu oczerniano kupców, którzy co tydzień przyjeżdżają ze swoim towarem na targowisko, oskarżając ich o zmowę i niedopuszczanie nowych handlowców do placu. Papier jest cierpliwy i wszystko przyjmie”.


284. papierek lakmusowy - coś umożliwiającego sprawdzenie wartości, jakości, znaczenia itp. czegoś; kryterium, wyznacznik, miara czegoś:

Tegoroczne negocjacje z izbami lekarskimi były papierkiem lakmusowym ministerstwa”. L

285. papużki nierozłączki - przyjaciółki bardzo często widziane razem:

Nasze żony to takie papużki nierozłączki. Od samego początku, gdy tylko się poznały, nie rozstaja się na krok”.


286. parcie na szkło - zabieganie o jak najczęstsze pokazywanie się w telewizji: „Uważam, że do telewizji trzeba mieć dystans. Żeby móc w niej funkcjonować i zachować zdrowie psychiczne. Tak zwane parcie na szkło, którego ja do końca nie rozumiem”.

287. parszywa owca - o człowieku: przynosi wstyd rodzinie, środowisku; ktoś napiętnowany odrzuceniem; także: czarna owca.


288. partia kanapowa - ironicznie o małej liczebności, reprezentacji jakiejś partii lub innej stowarzyszonej grupy polityków:

Podczas uchwalania tej kontrowersyjnej ustawy języczkiem u wagi okazała się decyzja partii kanapowej byłego lidera centrowców, czyli powodzenie koalicji było uzależnione od pięciu głosów”.


289. pasuje jak kwiatek do kożucha - w ogóle nie pasuje:

Te talerzyki, które kupiłaś wczoraj w dziennym świetle mają jednak jaśniejszy kolor. Wydaje mi się, że wpadają w pomarańczowy, więc do naszych fajansowych imbryków będą pasować jak kwiatek do kożucha”.


290. pasuje jak pięść do nosa/okaw ogóle nie pasuje:

Zmień ten krawat, kochanie, bo pasuje ci do tej koszuli jak pięść do nosa”.


[20.06.2022, Toruń]



3 komentarze:

  1. Język jest plastyczny, a frazeologizmy uatrakcyjniają naszą mowę.
    Szacunek za taką żmudną pracę.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wszystko to prawda, co napisałaś. Te wszystkie moje posty, w których korzystam z różnych źródeł, to okazja, abym przy okazji czegoś się nauczył lub powtórzył sobie - to dla mnie taki prywatny uniwersytet trzeciego wieku. :-)

      Usuń
  2. Wczoraj padłam jak kawka, byle do wakacji!

    OdpowiedzUsuń