Theophrastus – Teofrast (371-ok. 287 p.n.e.) był greckim filozofem i następcą Arystotelesa w szkole wędrownej. Pochodził z Eresos na Lesbos.
Przybył do Aten w młodym wieku i początkowo studiował w szkole Platona. Po śmierci Platona związał się z Arystotelesem. Kiedy Arystoteles uciekł z Aten, Teofrast objął stanowisko kierownika Liceum. Teofrast przewodniczył szkole perypateckiej przez trzydzieści sześć lat, w tym czasie szkoła bardzo się rozkwitła. Często uważany jest za ojca botaniki ze względu na swoje prace nad roślinami. Po jego śmierci Ateńczycy uhonorowali go publicznym pogrzebem. Jego następcą na stanowisku kierownika szkoły został Strato z Lampsacus .
Poniżej fragment dzieła Teofrasta „Charaktery”, a konkretnie IV jego część, w której w osobliwy sposób przytacza swoje zdanie na temat chamstwa.
IV. CHAMSTWO
1. Chamstwo zdaje się być nieprzyzwoitym brakiem wychowania.
2. A cham to ktoś taki, kto zanim pójdzie na zgromadzenie, pochłania swój kykeon [starogrecka polewka z jęczmiennych krup, tartego sera, wina, często także miodu i ziół, podawana w czasie sympozjonu w celu podtrzymania trzeźwości]
3. Utrzymuje, że żadna perfuma nic pachnie milej niż thymon. [tymianek?]
4. Nosi buciska za wielkie.
5. Mówi tubalnym głosem.
6. Podejrzliwy w stosunkach z przyjaciółmi i bliskimi, w najważniejszych sprawach zwierza się służbie i robotnikom pracującym u niego w polu rozpowiada wszystko, co się działo na zgromadzeniu.
7. Gdy siada, podkasuje płaszcz wyżej kolan, tak że widać goliznę.
8. Na ulicach nic go nie dziwi ani wytrąca z równowagi, ale rad się gapi na spotkanego woła, osła czy kozła.
9. Przyniósłszy sobie coś ze spiżarni, gotów jest napychać się, a wino pije nie zmieszane z wodą.
10. Po cichu zaleca się do dziewczyny z piekarni, za czym miele z nią ziarno potrzebne
dla niego i dla całego domu.
11. Jedząc śniadanie, równocześnie karmi bydło.
12. Nasłuchuje, czy ktoś nie puka do drzwi, [sam otwiera] 29, trzymając za pysk psa, którego przywołał, i oświadcza: «Pies strzeże obejścia i domu».
13. Kiedy odbiera od kogoś pieniądze, mówi, że są zanadto wytarte i domaga się innych monet.
14. Jeśli pożyczył komu pługa, kosza, kosy lub worka, spędza noc bezsenną na myśl o tym, (a wstawszy rano żąda ich zwrotu).
15. Po drodze do miasta pierwszego lepszego przechodnia pyta, po czemu były skóry i w jakiej cenie ryba solona i zaraz dodaje, że chce się ostrzyc, a ponieważ mu to jest po drodze, wstąpi do Archiasa po rybę soloną.
16. W łaźni śpiewa.
17. Podeszwy butów nabija gwoździami.
[07.07.2023, Toruń]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz