MALARSTWO RÓŻNE (1)

 

1. Aert de Gelder (Holandia, 1645-1727)

Ahimelech podający miecz Goliata Dawidowi (ok. 1682-88)

J. Paul Getty Museum, Los Angeles

Temat obrazu pochodzi ze Starego Testamentu: pierwszej Księgi Samuela, która opisuje punkt zwrotny w relacji Dawida z królem Saulem. Kapłan Ahimelech daje miecz Goliata młodemu Dawidowi. Kiedy król Saul dowiedział się, że ten symbol władzy został przekazany Dawidowi, kazał zamordować Ahimelecha.

2.

Gustaf Rydberg (Szwecja, 1835-1933)

Pejzaż zimowy z zaprzęgiem konnym (1868)

Kolekcja prywatna

Dramatyczne niebo w tle ożywia szary i senny zimowy krajobraz. Zainspirowany malarstwem z Düsseldorfu, Rydberg uromantycznił codzienną wiejską scenę, prawdopodobnie gdzieś w Europie kontynentalnej. Drobne, walczące postacie i zaprzęg konny stają się jednością ze śnieżną breją na drodze. Centralnym motywem jest niebo, płonące intensywnym światłem.

3. Niko Pirosmani (Gruzja, 1862-1918)

Niedźwiedź w księżycową noc (1913)

Muzeum Sztuk Pięknych Shalva Amiranashvili, Tbilisi

Niko Pirosmani, gruziński malarz prymitywista, osierocony w młodym wieku, charakteryzował się naiwną, dziecięcą prostotą swojej tematyki i techniki. Nauczył się malować jako dziecko, tworząc własny olej do malowania, a jego specjalnością było malowanie bezpośrednio na czarnym płótnie olejnym. Zawsze był biedny, ale chętny do pracy, dlatego przez całe życie wykonywał wiele zawodów, w tym pasterza i konduktora kolejowego...

4. Charles White (Afroamerykanin, 1918-1979)

Dzieci (1950)

Smithsonian American Art Museum, Waszyngton

Dwie postacie spoglądają przez wąskie okno. Młoda dziewczyna trzyma w ramionach dużą lalkę, chroniąc jej klatkę piersiową dłonią. Lalce brakuje głowy, ramion i stóp. Większa, druga postać to prawdopodobnie starszy brat, a może jej matka. Ciasna przestrzeń tej kompozycji, jeszcze bardziej ograniczona przez dwie poziome deski w poprzek ramy okna, tworzy uczucie napięcia i klaustrofobii. Ten potężny rysunek oddaje niepokoje, które wielu Afroamerykanów odczuwało w czasach przed prawami obywatelskimi.

5. Mela Muter (Polska/Francja, 1876-1967)

Kobiety bretońskie (ok. 1907)

Kolekcja prywatna

Maria Mela Kingsland urodziła się w Warszawie jako jedno z czworga dzieci w zamożnej rodzinie entuzjastów sztuki, a jej ojciec był jej największym mecenasem. Warszawa była wówczas okupowana przez Rosję, a artystka później stwierdziła, że w młodości była pod wpływem literatury rosyjskiej, a zwłaszcza Dostojewskiego. W 1899 roku poślubiła krytyka sztuki Michała Mutermilcha, a rok później urodził im się jedyny syn…

6. Tamara de Lempicka (Polska, 1898-1980)

Autoportret (Autoportret w zielonym Bugatti) (1929)

Kolekcja prywatna (Szwajcaria)

Dzieło to jest jednym z najbardziej znanych przykładów malarstwa portretowego w stylu Art Deco. Na zlecenie niemieckiego magazynu o modzie „Die Dame” na okładkę, aby uczcić niezależność kobiet, artystka postanowiła sportretować siebie za kierownicą samochodu wyścigowego Bugatti, ubraną w skórzany kask i rękawiczki oraz owiniętą szarym szalem - obraz przepełniony zimnym pięknem, niezależnością, bogactwem i niedostępnością. (De Lempicka nie posiadała Bugatti; jej własnym samochodem było małe żółte Renault).

7. Gerda Wegener (Dania, 1885-1940)

Lili Elbe (ok. 1928)

Akwarela na papierze

Kolekcja prywatna

Jej obrazy, przesiąknięte estetyką Art Deco, były uważane za radykalne ze względu na ich zaangażowanie w kwestie płci, tożsamości i seksualności. Odwracając tradycyjny model męskiego spojrzenia w historii sztuki, Wegener patrzy na kobiety z innym erotyzmem i podziwem dla swoich kobiet, które przedstawiała jako potężne jednostki. Urodzona jako Gerda Marie Fredrikke Gottlieb 15 marca 1886 roku w Hammelev w Danii, przeniosła się do Kopenhagi, aby uczęszczać do Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk Pięknych.

8. María Izquierdo (Meksyk, 1902-1955)

Maternidad (Macierzyństwo)(1944)

Olej na płótnie, 85 x 70,2 cm.

Kolekcja prywatna

María Izquierdo była jedną z pierwszych kobiet w Meksyku, która zarabiała na życie jako profesjonalna malarka. Za życia była artystką o międzynarodowej sławie i pozostaje jedną z najbardziej znaczących postaci w meksykańskiej historii sztuki XX wieku. Od początku jej kariery pod koniec lat 20. krytycy i koledzy po fachu chwalili sztukę Izquierdo za jej intensywne kolory i kwintesencję meksykańskiego charakteru. Podobnie jak wielu współczesnych artystów, była ona zaangażowana w tworzenie sztuki związanej z życiem i doświadczeniem narodu meksykańskiego.

[10.02.2025, Toruń]