Henryk Piątkowski - "Portret kobiety w czerwonej sukni i kapeluszu"

Henryk Piątkowski - "Portret kobiety w czerwonej sukni i kapeluszu"

CHMURKA I WICHEREK

...życie tutaj jest także fikcją, choć nie zawsze...

25 lutego 2025

SŁOWA DAWNIEJSZE ZAPOMNIANE i INNE [5]

 

geranium - Pelargonia pachnąca (Pelargonium graveolens) – gatunek rośliny należący do rodziny bodziszkowatych. Nazwy zwyczajowe: geranium, anginka, anginowiec, ruzyndla. Pochodzi z południowej i wschodniej części Afryki.


oleander - Oleander pospolity (Nerium oleander L.) – gatunek rośliny z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Jedyny przedstawiciel rodzaju oleander Nerium. Występuje na całym obszarze śródziemnomorskim od Maroka i Portugalii na wschód aż po południową Azję – prowincję Junnan w południowych Chinach


granat - Granat właściwy, granatowiec właściwy (Punica granatum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny krwawnicowatych (Lythraceae). Rodzimy obszar jego występowania obejmuje część obszarów Azji Zachodniej, Kaukazu i Półwyspu Indyjskiego (państwa: Afganistan, Iran, Irak, Turcja, Dagestan, Tadżykistan, Turkiestan, Indie)


fajans – wyrób ceramiczny o czerepie porowatym, pokryty szkliwem bogatym w dwutlenek cyny.


czerep – skorupa ceramiczna, stanowiąca właściwą ściankę przedmiotu; wypalona


sążeń – wspólna nazwa różnych jednostek długości; nie są one metryczne, lecz antropometryczne – oparte na rozpiętości ramion dorosłego mężczyzny. Różne sążnie w zaokrągleniu do jednej cyfry znaczącej są równe dwóm metrom (2 m).

W Polsce sążeń lub inaczej siąg zmieniał się na przestrzeni wieków, oscylując w granicach 2 metrów:

sążeń staropolski – 1,786 m

sążeń nowopolski – 1,728 m = 3 łokcie = 6 stóp = 72 cale = 864 linie (obowiązywał w Królestwie Polskim 1819–1848)


facjata, facjatka, in. mansarda – pomieszczenie mieszkalne znajdujące się w kondygnacji strychowej, wydzielone z niej ścianami, które przenikając przez połać dachu formują nadbudowę nad koronującym gzymsem budynku



ikonostas (od: eikón „obraz”, stásis „postawienie” ew. histemi „miejsce”); we wschodnich kościołach chrześcijańskich tradycji bizantyńskiej ozdobna, wykonana z kamienia, drewna lub metalu, pokryta ikonami przegroda we wnętrzu cerkwi, która znajduje się między miejscem ołtarzowym (swiatłyszcze, sanktuarium, prezbiterium), a nawą (naos) przeznaczoną dla wiernych.



polichromia [gr. polýchrōmos ‘wielobarwny’] - wielobarwne malowidła zdobiące ściany, stropy lub sklepienia budowli; znana już w starożytności, występowała w kościołach wczesnochrześcijańskich i średniowiecznych; typowa dla sztuki renesansu i baroku; także dekoracja malarska rzeźby i wyrobów rzemiosła artystycznego (np. średniowieczna rzeźba polichromowana, rzeźba ludowa)


babiniec – staropolska nazwa (kruchty) przedsionka kościelnego przeznaczonego dla kobiet żebrzących, w którym nauk katechetycznych mogły słuchać osoby uważane za heretyków lub Żydzi. Nazwa dotyczy także pomieszczeń (przeznaczonych dla kobiet lub żeńskiej służby) synagog, cerkwi i dużych dworów.



[25.02.2025, Toruń]

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz