Kleobulos
ok. r. 600 p. n. e.
Kleobulos, syn Euagorasa, pochodził z Lindos albo, jak mówi Duris, z Karii. Inni jednak podają, że ród jego wywodził się οd Heraklesa. Odznaczał się siłą i urodą i był też obznajmiony z filozofią egipską. Miał córkę Kleobulinę, która układała zagadki w heksametrach i o której wspomina także Kratinos w dramacie pt. Kleobuliny. On to miał odbudować świątynię Ateny wzniesioną przez Danaosa. Zostawił pieśni i zagadki, razem około 3000 wierszy. Niektórzy mówią, że Kleobulos jest też autorem epigramatu na grobie Midasa:
Jam jest spiżowa dziewica: spoczywam na grobie Midasa.
Dopóki tryska źródło i smukłe drzewo zakwita,
dopóki słońce świeci i księżyc jaśnieje,
dopóki płyną rzeki i morze brzegi omywa,
dopóty tkwiąc tu na łzami oblanym grobie
będę obwieszczała przechodniom: tu pogrzebany jest Midas.
I na dowód przytaczają następujące słowa z pieśni Simonidesa:
Któż w pełni rozumu pochwali
mieszkańca Lidos, Kleobulosa,
który płytę nagrobną uznał za równie trwałą
jak woda wiecznie płynąca,
jak kwiatów powroty na wiosnę,
jak światło słońca i złotego księżyca, jak odmęty wzburzonego morza?
Wszakże wszystkie rzeczy stworzone są niczym wobec potęgi bogów,
kamień nawet śmiertelne potrafią rozbić ręce. Tylko głupiec może tak sądzić.
Nie jest więc ten epigramat dziełem Homera, który, jak mówią, żył na wiele lat przed Midasem.
A oto najbardziej znane z jego sentencji:
Brakiem kultury odznacza się większość śmiertelnych, za to słów mają nadmiar; ale chwila stosowna zrobi swoje.
Kieruj myśl zawsze ku dobremu.
Nie bądź zuchwale niewdzięczny.
Pouczał, że córki należy wydawać za mąż we właściwej porze, kiedy mają wiek dziewczyny, a umysł kobiety, wskazujące w ten sposób, że i dziewczęta należy kształcić.
Mawiał, że przyjaciołom należy dobrze czynić, aby stali się jeszcze lepszymi przyjaciółmi, a nieprzyjaciołom należy także dobrze czynić, aby pozyskać ich przyjaźń. Strzec się bowiem należy nagany przyjaciół, a zdrady nieprzyjaciół.
Pouczał, że gdy ktoś wychodzi z domu, powinien pomyśleć, co zamierza uczynić, a kiedy wraca, niech pomyśli, co uczynił.
Doradzał ciało starannie ćwiczyć.
A także
chętniej słuchać niż mówić, raczej lubić niż nie lubić się uczyć.
Posługiwać się językiem, aby mówić dobrze.
Mieć cnotę za swoją towarzyszkę, a zło za wroga.
Unikać wyrządzania ludziom krzywd.
Doradzać państwu to, co jest najlepsze.
Z umiarem zażywać przyjemności.
Nie stosować nigdy przemocy.
Dzieci starannie wychowywać.
Nie zachowywać wrogości.
W obecności obcych osób ani nie pieścić żony, ani z nią się nie kłócić: pierwsze oznacza brak mądrości, drugie szaleństwo.
Nie karcić pijanych domowników, bo to robi wrażenie, że się samemu jest pijanym.
Brać żonę sobie równą, bo kto weźmie żonę z warstw wyższych, temu krewniacy będą panami.
Nie śmiej się z wyszydzanych, bo staną się twymi wrogami.
Gdy cieszysz się powodzeniem, nie wynoś się nad innych, w biedzie nie upadaj na duchu.
Przeciwności losu naucz się dzielnie znosić.
Kleobulos zakończył życie jako starzec siedemdziesięcioletni. Poświęcono mu taki epigramat nagrobny:
Mędrca Kleobulosa stratę opłakuje ojczysta Lindos morzem otoczona.
Zasada Kleobulosa brzmiała: Najlepszy jest umiar.
Do Solona wysłał taki list:
Kleobulos do Solona
Masz wprawdzie wielu przyjaciół i wszędzie dom, ale sądzę, że najwygodniej będzie dla Solona zamieszkać w demokratycznym mieście Lindos. Jest to bowiem wyspa na morzu i jeśli tam zamieszkasz, nic ci nie będzie groziło ze strony Pizystrata, a przyjaciele zewsząd będą się do ciebie zjeżdżali.
[18.04.2024, Toruń]
Bardzo ciekawa postać, wiele z jego mądrości jest nadal aktualnych!
OdpowiedzUsuńjotka