POŻEGNANIA
Rok produkcji: 1958
Premiera: 1958. 10. 13
Lokacje: Warszawa (Ogród Saski), Podkowa Leśna (stacja kolejowa , kawiarnia "Scarlett", tory Warszawskiej Kolei Dojazdowej).
[opis według https://www.filmpolski.pl]
Wydane w 1948 roku "Pożegnania", podobnie jak pisarski debiut Stanisława Dygata "Jezioro Bodeńskie" krytyka zaliczyła do nurtu tzw. rozrachunków inteligenckich. Pod względem stylistycznym obie książki są bliźniaczo podobne. Realizm sąsiaduje w nich z groteską i pełnym ironii humorem. Główni bohaterowie wywodzą się z przedwojennego środowiska mieszczańsko-inteligenckiego, czasami skoligaconego z arystokracją, sportretowanego jako bastion skostniałego konserwatyzmu. Ich wspólną cechą jest chęć wyrwania się z gorsetu konwenansów. Marzą o niezwykłych przeżyciach, o życiu "prawdziwym", przybierają buntownicze pozy, uprawiają przekorną psychologiczną grę z otoczeniem. Nie stać ich jednak na realizację swych zamierzeń. Tak naprawdę są wewnętrznie zbyt słabi i wygodni. Bardziej przypominają bystre, lecz rozkapryszone dzieci niż autentycznych nonkonformistów. "Pożegnania" Wojciecha Jerzego Hasa znakomicie oddają ducha Dygatowskiego oryginału. Reżyserowi udało się znaleźć obrazowe ekwiwalenty dla liryczno-refleksyjnej prozy autora "Disneylandu". Nie tylko wiarygodnie ukazał pełne niuansów i niedopowiedzeń psychologiczne podłoże zachowań bohaterów, lecz także zachował ironiczno-groteskową "otoczkę" ich poczynań. Zauważyła to od razu krytyka, pisząc, że Hasowskie "Pożegnania" mają tzw. atmosferę i nieuchwytny klimat. Z aktorów chwalono zwłaszcza debiutantkę Maję Wachowiak, podówczas jeszcze studentkę stołecznej PWST, w roli chimerycznej Lidki. Sprzeczne recenzje zebrał bardziej doświadczony Tadeusz Janczar, ale też jego Paweł to bohater znacznie bardziej skomplikowany wewnętrznie, raz drażniący, raz zagubiony, nie bardzo wiedzący, czego naprawdę chce. Trzonem fabuły "Pożegnań" są losy niespełnionej miłości Pawła - młodego chłopaka z zamożnej rodziny i Lidki - fordanserki "z zasadami". Po raz pierwszy spotkają się w nocnym klubie. Wybierając się do tak podejrzanego miejsca Paweł pragnie wyrazić swój bunt przeciw mieszczańskiej obyczajowości W lokalu poznaje atrakcyjną, lecz rozgoryczoną życiem tancerkę. Młodzi przypadają sobie do gustu na tyle, że wspólnie wyjeżdżają za miasto. Ich romans jest jednak krótkotrwały i platoniczny. Na awanse Lidki Paweł odpowiada, że chodziło mu tylko o to, by wyrwać ją ze złego towarzystwa. Zresztą wspólną idyllę szybko przerywa interwencja ojca chłopaka i wojna. Spotykają się po latach, kiedy Paweł zwolniony został z obozu koncentracyjnego. Lidka tymczasem wyszła za mąż za hrabiego Mirka, kuzyna Pawła. Uczucie Lidki i Pawła przetrwało próbę czasu, toteż pozostaje ona w Podkowie Leśnej, godząc się z ucieczką męża przed zbliżającym się frontem.
[Wojciech Jerzy Has to jeden z najwybitniejszych powojennych polskich reżyserów, jeden z twórców Polskiej Szkoły Filmowej. W jego filmach jedną z kluczowych ról odgrywa scenografia, charakteryzacja i zdjęcia. W „Pożegnaniach” dochodzi do tego muzyka Lucjana Kaszyckiego kultowa piosenka „ Pamiętasz była jesień” śpiewana przez Sławę Przybylską. Motyw tej melodii doskonale wpisuje się w scenariusz filmu.]
Reżyseria - Wojciech Jerzy Has
Scenariusz - Stanisław Dygat, Wojciech Jerzy Has
Zdjęcia - Mieczysław Jahoda
Scenografia - Roman Wołyniec
Dekoracja wnętrz - Leonard Mokicz
Kostiumy - Janusz Krasowski, Wiesława Chojkowska
Muzyka - Lucjan Kaszycki
Charakteryzacja - Zdzisław Papierz
Obsada aktorska
Maria Wachowiak - Lidka
Tadeusz Janczar - Paweł
Gustaw Holoubek - Mirek, siostrzeniec hrabiny Róży
Stanisław Jaworski - doktor Janowski, gość hrabiny Róży
Stanisław Milski - profesor - sprzedawca na stacji
Zdzisław Mrożewski - ojciec Pawła
Irena Netto - właścicielka pensjonatu "Quo Vadis"
Józef Pieracki - profesor Michniewicz
Irena Starkówna - hrabina Róża
Helena Sokołowska - Waleria Siekierzyńska, ciotka Pawła
Hanna Skarżanka - Maryna, szwagierka hrabiny Róży
Jarema Stępowski - kelner w restauracji w Podkowie Leśnej
Saturnin Żórawski - Feliks, lokaj hrabiny Róży;
Marian Beczkowski - pikolak; nie występuje w napisach
Seweryn Butrym - oficer niemiecki w lokalu Feliksa
Kazimierz Fabisiak - mężczyzna przy barze
Teresa Gawlikowska - fordanserka
Bogumił Kobiela - hrabia Tolo
Józef Kondrat - "mistrz" w lokalu
Jadwiga Kuryluk - gość hrabiny Róży
Włodzimierz Kwaskowski - majster Grzebiński remontujący lokaj Feliksa
Anna Łubieńska - piosenkarka w nocnym lokalu
Bronisław Pawlik - polski żołnierz
Adam Pawlikowski - oficer niemiecki w lokalu Feliksa
Bolesław Płotnicki - kolejarz
Edward Radulski - barman
Wojciech Rajewski - gość hrabiny Róży
Krystyna Sienkiewicz - prostytutka z papierosem
Witold Skaruch - skrzypek w lokalu Feliksa
Natalia Szymańska - kobieta wynajmująca pokój Pawłowi
Lena Wilczyńska - Celina, gość hrabiny Róży
Hanna Tycówna - tancerka w lokalu
[02.09.2025, Toruń]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz