FRAZEOLOGIZMY II (21-40)

 

21. a fronte - porządek alfabetyczny, w którym o kolejności wyrazu decyduje najpierw pierwsza litera, następnie druga.

22. a nuż, widelec - fraza wykrzyknikowa. Frazeologizm a nuż, widelec jest żartobliwym przekształceniem wyrażenia a nuż, używanego do wyrażenia obawy lub nadziei, że coś się wydarzy (np. Spróbuję ją odwiedzić, a nuż będzie w domu). Występująca tu partykuła nuż brzmi identycznie jak znany powszechnie rzeczownik nóż, co spowodowało kojarzenie go ze słowem widelec.

23. a tergo - taki porządek, że o kolejności decyduje pozycja w alfabecie ostatniej litery wyrazu.

24. achy i ochy - wyrazy zachwytu nad czymś lub kimś.

25. adwokat Boga - w Kościele katolickim: duchowny, który podczas procesu beatyfikacyjnego lub kanonizacyjnego ma za zadanie przedstawić cechy świadczące o tym, że dana osoba powinna być błogosławionym lub kanonizowanym.

26. adwokat diabła - 1) duchowny, który w Kościele katolickim podczas procesu beatyfikacyjnego lub kanonizacyjnego, ma za zadanie wyszukiwać przyczyn przeciw wyniesieniu na ołtarze.

2) przen. daw. obrońca sprawy złej, niewłaściwej.

3) przen. ktoś podający argumenty przeciwko temu, co sam uważa za słuszne.

27. afera rozporkowa - określenie wydarzeń związanych z zarzutami molestowania seksualnego przez osoby publiczne i z dochodzeniem w tej sprawie.

28. al secco - technika malowania na suchym tynku.

29. albo rybka, albo pipka - posp. trzeba się na coś zdecydować, nie można mieć dwóch rzeczy naraz; jedno z dwojga.

30. albo rybki, albo akwarium - eufemizm trzeba się na coś zdecydować, nie można mieć dwóch rzeczy naraz; jedno z dwojga.

31. alfa i omega - 1) przen. początek i koniec 2) pot. ktoś, kto jest uważany za mającego dużą wiedzę.

32. amator kwaśnych jabłek - osoba, która robi lub lubi rzeczy dziwaczne, nieatrakcyjne i nieciekawe dla innych; także amator rzeczy zabronionych, niedozwolonych, powszechnie nieakceptowanych.

33. amba komuś odbija - gwara poznańska – ktoś wariuje.

34. amyn tabaka - gwara cieszyńska – koniec, przepadło.

35. angielska flegma - opanowanie, zimna krew; często przypisywane Anglikom.

36. Anglik z Kołomyi - ktoś, kto aby się popisać, udaje, że świetnie zna język angielski, polskie wyrazy wymawia lub zapisuje jak obcojęzyczne.

37. ani be, ani me, ani kukuryku - nie chcąc lub nie potrafiąc niczego powiedzieć.

38. ani dudu - 1) pot. wyrażenie używane, kiedy o czymś nic nie słychać lub nic się nie wie o czymś, 2) regionalne (Poznań) ani trochę.

39. ani mru-mru - wykrzyknienie mające skłonić do zachowania ciszy lub tajemnicy.

40. ani na jotę - w żadnym, nawet najmniejszym stopniu.

[28.04.2025, Toruń[