Dialog mistrza Polikarpa ze Śmiercią
De morte prologus¹ - wstęp o śmierci
Gospodzinie² wszechmogący, - Panie
Nade wszytko³ stworzenie więcszy⁴, - nad wszystko… większy
Pomoży⁵ mi to działo⁶ słożyć⁷, - pomóż mi w tym dziele służyć
Bych⁸ je mógł pilnie wyłożyć - abym
Ku twej fały⁹ rozmnożeniu, - chwale
Ku ludzkiemu polepszeniu!
Wszytcy* ludzie, posłuchajcie, - * wszyscy
Okrutność śmirci¹⁰ poznajcie! - śmierci
Wy, co jej nizacz nie macie¹¹, - za nic ją macie
Przy skonaniu ją poznacie.
Bądź to stary albo młody,
Żadny¹² nie ujdzie śmiertelnej szkody; - żaden
Kogo koli¹³ śmierć udusi, - kogokolwiek
Każdy w jej szkole być musi;
Dziwno się swym żakom stawi¹⁴, - dziwnie się ukaże swoim uczniom
Każdego żywota zbawi¹⁵. - pozbawi
Przykład o tem chcę powiedzieć,
Słuchaj tego, kto chce wiedzieć!
Polikarpus, tak wezwany¹⁶ - nazwany
Mędrzec wieliki¹⁷, mistrz wybrany¹⁸, - wielki… wyjątkowy
Prosił Boga o to prawie¹⁹, - właśnie
By uźrzał²⁰ śmierć w jej postawie²¹. - ujrzał… we własnej osobie
Gdy się moglił²² Bogu wiele, - wiele się modlił
Ostał wszech ludzi w kościele²³, - został w kościele sam
Uźrzał człowieka nagiego,
Przyrodzenia²⁴ niewieściego²⁵, - płci niewieściej
Obraza²⁶ wielmi²⁷ skaradego²⁸, - o szkaradnym wyglądzie
Łoktuszą²⁹ przepasanego. - chustą...
Chuda, blada, żółte lice³⁰ - żółta twarz
Łszczy³¹ się jako miednica³²; - błyszczy się jak naczynie miedziane
Upadł³³ ci jej koniec nosa, - odpadł
Z oczu płynie krwawa rosa³⁴; - płyną krwawe łzy
Przewiązała głowę chustą
Jako samojedź³⁵ krzywousta; - ludożerca
Nie było warg u jej gęby,
Poziewając skrżyta zęby³⁶; - zgrzyta zębami
Miece³⁷ oczy zawracając, - miota
Groźną kosę w ręku mając;
Goła głowa, przykra mowa,
Ze wszech stron skarada³⁸ postawa - szkaradna
Wypięła żebra i kości,
Groźno siecze przez³⁹ lutości⁴⁰. - bez litości
Mistrz widząc obraz skarady*, - *szkaradny
Żołte oczy, żywot blady,
Groźno⁴¹ się tego przelęknął, - bardzo
Padł na ziemię, eże⁴² stęknął. - aż
Gdy leżał wznak⁴³ jako wiła⁴⁴, - na wznak…jak szaleniec / epileptyk
Śmierć do niego przemowiła.
Mors dicit⁴⁵: - Śmierć mówi
Czemu się tako barzo⁴⁶ lękasz? - bardzo
Wrzekomoś⁴⁷ zdrów, a wżdy⁴⁸ stękasz! - rzekomo jesteś zdrów… przecież
Pan Bog tę rzecz tako nosił⁴⁹, - tak tę rzecz rozumiał
Iżeś go o to barzo prosił,
Abych⁵⁰ ci się ukazała, - abym
Wszytkę⁵¹ swą moc wzjawiła⁵²; - całą… ukazała
Otoż ci⁵³ przed tobą stoję, - oto
Oględaj⁵⁴ postawę moję⁵⁵: - oglądaj… moją
Każdemu się tak ukażę,
Gdy go żywota zbawię.
Nie lękaj się mie⁵⁶ tym razem, - mnie
Iż mię widzisz przed obrazem⁵⁷ - wejrzeniem
Gdy przydę⁵⁸, namilejszy, k tobie⁵⁹, - przyjdę… do ciebie
Tedy⁶⁰ barzo zeckniesz sobie⁶¹: - zatem bardzo obrzydzisz sobie
Zableszczysz⁶² na strony oczy, - przewrócisz oczami
Eż⁶³ ci z ciała pot poskoczy. - aż
Rzucęć⁶⁴ się jako kot na myszy, - rzucę się
Aż twe sirce⁶⁵ ciężko wdyszy⁶⁶ . - serce… wzdycha
Odchoceć się⁶⁷ s miodem tarnek⁶⁸, - odechce ci się… jagód
Gdyć⁶⁹ przyniosę jadu⁷⁰ garnek - gdy ci … trucizny
Musisz ji⁷¹ pić przez dzięki⁷². - go… koniecznie
Gdy pożywiesz⁷³ wielikiej męki, - doświadczysz
Będziesz mieć dosyć tesnice⁷⁴, - cierpienia
Odbędziesz⁷⁵ swej miłośnice. - porzucisz swą ukochaną.
Ostań⁷⁶ tego wszego, tobie wielę⁷⁷, - porzuć to wszystko, rozkazuję ci
Przez dzięki kaźnią⁷⁸ rozdzielę. - wbrew woli rozdzielę nakazem
Mow se⁷⁹ mną, boć mam działo⁸⁰, - ze mną… zadanie
Gdyć się se mną mówić chciało;
Widzisz, iżem ci robotnica —
Czemu cię wzięła taka tesnica⁸¹? - taki smutek
Ma kosa wisz⁸², trawę siecze, - zarośla
Przed nią nikt nie uciecze⁸³ - ucieknie
Wstań, mistrzu, odpowiedz, jestli⁸⁴ umiesz! - jeśli
Za⁸⁵ po polsku nie rozumiesz? - czy
Snać⁸⁶ ci Sortes⁸⁷ nie pomoże, - snadź, widocznie… Sokrates
Przelęknąłeś⁸⁸ się, nieboże! - przeląkłeś się
Już odetchni⁸⁹, nieboraku, - odetchnij
Mow se mną, ubogi żaku,
Nie boj się dziś mojej szkoły,
Nie dam ci czyść⁹⁰ epistoły. - czytać
[...]
[07.06.2023, Toruń]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz