FRAZEOLOGIZMY (21 - 30)

 

21. cała para idzie/poszła w gwizdek - coś zapowiadane z wielkim zadęciem kończy się nieatrakcyjnie, żałośnie:

Minister infrastruktury organizował kilkakrotnie konferencje prasowe dotyczące bezpłatnego, ogólnie dostępnego na terenie całego kraju, radiowego Internetu. Prezentacje były wysyłane do gmin, szkół, zwłaszcza tych wiejskich. Jednak teraz już wiadomo, że cała para poszła w gwizdek, bo okazuje się, że najpierw trzeba by przewalczyć takie rozwiązanie w Komisji Europejskiej.

22.

ktoś/coś całą gębą - prawdziwy, mający wszystkie przymioty, cechy:

O dziwo, z tego nieśmiałego, cichego, zalęknionego człowieczka, naraz przemienił się w dyskutanta całą gębą. Widocznie ktoś musiał nadepnąć mu na odcisk.

23. całe szczęście, że… - o pomyślnym zbiegu okoliczności, szczęśliwym zrządzeniu losu:

Wracaliśmy z majówki w kiepskim humorze. W skradzionej torbie mieliśmy wszystkie nasze dokumenty. Całe szczęście, że klucze do domu noszę w kieszeni, bo nie mielibyśmy jak wejść do mieszkania.

24. cały boży dzień - od rana do wieczora:

Cały boży dzień padało. Mam nadzieję, że jutro przyniesie nadzieję na słońce. [Możliwe użycie wielkiej i małej litery w wyrazie = boży/Boży.]

25. cały dom jest na czyjejś głowie - zakresem swych obowiązków obejmować większość spraw gospodarstwa domowego, a ponadto poświęcać czas na wychowanie dzieci, opiekę nad innymi domownikami itp.; prowadzić gospodarstwo domowe, nie mogąc liczyć na ewentualną pomoc partnera z różnych względów - także: mieć cały dom na głowie.

26. cały i zdrów/zdrowy - żywy i bez uszczerbku na zdrowiu:

Słuchaliśmy z zapartym tchem wiadomości z miejsca tragedii. Nie było mowy o ofiarach wśród naszych rodaków, więc mieliśmy nadzieję, że Janek wróci do domu cały i zdrów. [Używany w innym szyku = zdrów i cały.]

Skaldowie

27. cały w skowronkach - o człowieku - bardzo zadowolony, radosny, szczęśliwy:

Coś ważnego się stało, a ja o niczym nie wiem? Nie da się ukryć, że cały jesteś w skowronkach.

[Frazeologizm spopularyzowany w piosence pt. „Cała jesteś w skowronkach” autorstwa Aleksandra Leszka Moczulskiego i w wykonaniu zespołu Skaldowie.]

28. cały zamieniać się/zamienić się w słuch - uważnie kogoś słuchać - zmieniać się/zamienić się w słuch.

29. carte blanche - z francuskiego - możliwość nieskrępowanego działania: Kierownictwo stacji dało im duży kredyt zaufania, za co są wdzięczni. „Dostaliśmy carte blanche, jeśli chodzi o estetykę programu. Możemy się zachowywać, jak chcemy, wyglądać, jak chcemy. Jak Rockowi przychodzi do głowy zapuścić wąs, to zapuszcza i już. Nikt nie będzie się czepiał”.

30. cenić kogoś/coś nisko - nie uznawać czyjejś lub czegoś wartości: Absolwentów studiów humanistycznych nisko się ceni na rynku pracy. Antonimy: cenić kogoś/coś wysoko, trzeba znać swoją cenę/wartość.

[30.12.2021, Toruń]