FILMY (39) KRZYŻ WALECZNYCH - NOWELA „WDOWA”

 

Grażyna Staniszewska 

KRZYŻ WALECZNYCH - NOWELA „WDOWA”

• Rok produkcji: 1958

• Premiera: 27.03.1959.

• Reżyseria - Kazimierz Kutz

• Scenariusz - Józef Hen

• Dialogi - Józef Hen, Bohdan Czeszko

• Zdjęcia - Jerzy Wójcik

• Scenografia - Roman Mann

• Kostiumy - Marian Kołodziej

• Muzyka - Andrzej Markowski

• Lokacja: Lubomierz, Proszówka

Zbigniew Cybulski

    Film jest debiutem Kazimierza Kutza i składa się z trzech nowel: "Krzyż", "Pies" i "Wdowa". Scenariusz napisał Józef Hen (dostojny jubilat – kilka dni temu obchodził setną rocznicę urodzin. Akcja dwóch pierwszych nowel toczy się w czasie II wojny światowej, natomiast dłuższa część pod tytułem „Wdowa” odbywa się już po zakończeniu wojny.

    Ta ostatnia opowieść różni się od poprzednich, tragicznych w swym wymiarze tym, że niesie z sobą spory ładunek humoru, satyry i powojennej radości.

Zenon Burzyński i Adolf Chronicki

    Otóż do miasteczka Luborz na Ziemiach Zachodnich przyjeżdża Małgorzata Joczysowa, wdowa po bohaterskim kapitanie Joczysie. Miasto z porucznikiem Ołdakiem na czele oraz księdzem z wielką atencją witają młodą kobietę, która przyjechała do miasteczka z matką. Jako że kapitan Joczys cieszył się zasłużoną sławą, jego żona traktowana jest z wyjątkowym szacunkiem. Dla obu kobiet przygotowano dom, który urządzono z pietyzmem, aby żona kapitana miała wszelkie wygody; kobieta dostaje też pracę na poczcie. Joczysowa początkowo z radością przyjmuje wyrazy uwielbienia względem jej osoby, jednakowoż w pewnym momencie orientuje się, że ową sławę zawdzięcza kultowi jej zmarłego męża. Nie chce takiej sławy, nie chce być ikoną miasteczka. Sytuacja pogłębia się, kiedy do Luborza przyjeżdża zootechnik Tadeusz Więcek, który wydaje się być zakochany we wdowie, zdaje się, że z wzajemnością. Społeczność miasteczka przeciwstawia się zalotom przybysza, który, jak się uważa, nie jest godny nawiązania romansu z Joczysową.

    Pewnego dnia, kiedy całe miasteczko oczekuje na kobietę, aby swoją obecnością uświetniła kolejną uroczystość, wdowa znika – wyjeżdża na zawsze do dalekiego miasta.

    Klimat filmu z pewną przesadą i delikatna satyrą odzwierciedla powojenną, pełną szczerej radości atmosferę lat powojennych. Zdjęcia kręcono w Lubomierzu znanego z „Samych swoich”.

Grażyna Staniszewska i Zbigniew Cybulski

Obsada aktorska:

• Grażyna Staniszewska - Małgorzata Joczysowa, wdowa po kapitanie Joczysie

• Adolf Chronicki - Ołdak

• Zbigniew Cybulski - zootechnik Tadeusz Więcek

• Bogdan Baer - fryzjer Bolesław Petrak

• Halina Buyno - luborzanka

• Zenon Burzyński - ksiądz

• Jadwiga Hańska - matka Joczysowej

• Bohdana Majda - Petrakowa

• Zygmunt Molik - narzeczony Petrakowej

• Czesław Piaskowski - Windak

• Tadeusz Ordeyg - kolejarz

• Józef Pieracki - luborzanin na zebraniu

[13.11.2023, Toruń]