ZŁO

I wtedy powiedziała mu, żeby zapominał o wszystkich niedobrych uczynkach, jakie spotkały go w życiu, o tym złu, którego doświadczał od innych, i będzie go je doświadczał, bo że spotka się z ludźmi, którzy niesłusznie go ocenią, zwymyślają albo odtrącą, to pewne. Musisz być dzielny, chłopcze. Ja wiem, że najbardziej jest przykre dostawanie po głowie od życia wtedy, kiedy się najmniej tego spodziewasz, a mówię to po to, abyś był przygotowany, przygotowany na wszystko.

Mówiła te słowa i powtarzała je, a on był może zbyt młody, aby zrozumieć, dlaczego ma nie pamiętać krzywd i czemu spotykają one właśnie jego. Nie rozumiał, dlaczego nie powinien odpłacać się złem.

Oto wielka tajemnica, której nigdy nie zdołał rozwikłać.

Z każdym rokiem było coraz gorzej. Starał się być dzielny, ale i zło miało się coraz lepiej. Powoli okrążyło go ze wszystkich stron, a on wciąż był dzielny, chociaż coraz mniej przygotowany.

U schyłku życia doszedł do przekonania, że winny istnieniu zła są nie tylko ci, co je czynią, lecz również ci, którzy pozwalają sobie na odwoływanie się do znanych frazesów: zło jest, było i będzie; jest tu i tam, i u nas i tam, gdzie nas nie ma; zło mówi we wszystkich językach świata i nie ma sensu podejmować walki, a ten, co próbuje… tylko śmiech, współczucie, niedojrzałość, naiwność, idealizm - do kosza z tym!

A on, nawet wtedy, gdy śmierć przysiadła na jego łóżku i była tak cierpliwa, a w cierpliwości swej uśmiechnięta, on nawet wtedy w jej oczach dopatrywał się szklanych domów i gotów był spuścić wodę ze stawu i, używając do tego łopaty z szerokim ostrzem, odmulić go, pozbyć się zgniłego zapachu i tych komarów roznoszących choroby, i znów doprowadzić do stawu czystą, źródlaną wodę.