RYSUNKI NAPOLEONA ORDY

 

• Od Witebska rozpoczynamy podróż po cudownym świecie rysunków i akwareli artysty być może niezbyt znanego, a szkoda, Napoleona Mateusza Tadeusza Ordy (1807 - 1883).

  Orda "pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej, syn Michała i Józefy z Butrymowiczów. Ojciec był marszałkiem powiatu kobryńskiego. Ochrzczony został 24 lutego w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w pobliskim Janowie. Imię Napoleon otrzymał na cześć Napoleona Bonaparte." [urywek biografii zaczerpnięty z Wikipedii, gdzie znajduje się więcej informacji na temat życia i twórczości tego wybitnego rysownika]

• Oto wizerunek artysty:

Nie będę ukrywał, że technika rysunku połączona w przypadku twórczości Napoleona Ordy z akwarelowym podmalowaniem sprawia przyjemność moim oczom, a inna sprawa to fakt, że spoglądają one zazdrośnie na kunszt artystyczny autora... sam bowiem poskąpion jestem podobnych talentów.

• Tutaj: pałac Niemcewicza w Skokach.

Bereza Kartuska znana jest jako obóz koncentracyjny zorganizowany przez sanacyjne państwo polskie przed wybuchem II wojny światowej. Oczywiście ten niechlubny fakt historyczny miał miejsce już po śmierci naszego bohatera.

• Dla nas liczy się w tym momencie rysunek przedstawiający obronny kościół Kartuzów.

Kiejdany w centralnej Litwie kojarzą się z rezydencją magnacką Radziwiłłów i istotnym wątkiem występującym w "Potopie" Henryka Sienkiewicza.

• A na rysunku Napoleona Ordy - kościół ewangelicki w Kiejdanach.

• Z jaką kunsztowną precyzją i zachowaniem perspektywy wygląda ta katedra w Łucku.

• Troki były miastem królewskim Wielkiego Księstwa Litewskiego. Rysunek Napoleona Ordy przedstawia ruiny zamku księcia Kiejstuta. Dzisiaj ten zamek nad jeziorem Galwe jest odbudowany. Przypomina nieco zamek w Malborku, choć jest od niego znacznie mniejszy.

• Kolejny przykład świetnej rysowniczej ręki - cerkiew w Molodowie.

I jeszcze przykład doprecyzowanej w szczegółach i uwzględniającej perspektywę akwareli. Tej techniki, jakże przyjaznej realistycznym pracom malarskim, także używał Napoleon Orda.

• Pałac Niezabitowskich w Oleszewiczach.

W czasach Napoleona Ordy, który swoje twórcze życie poświęcił na utrwalaniu w pamięci rodaków skarbów polskiej, litewskiej i ruskiej architektury, rysunki, akwarele i litografie pełniły funkcję dzisiejszych zdjęć, jednakowoż pomimo całego mojego szacunku wobec osiągnięć fotografiki, prace Ordy mają w sobie jakąś dodatkową duszę, duszę, którą traktuję ja przynajmniej z sentymentem.

• I na koniec... jak wieść gminna niesie - oto miejsce narodzin Adama Mickiewicza - Zaosie.

[29.05.2021, Toruń]