261. padać jak muchy - umierać, ginąć w wielkiej liczbie, mdleć:
„W kościele było tak duszno, że ludzie padali jak muchy”.
262. padać jak kawka - być bardzo zmęczonym lub 2. - nagle znaleźć się w bardzo niekorzystnej sytuacji, uniemożliwiającej działanie; upaść, tracić znaczenie
263. padać na nos - być bardzo zmęczonym, wyczerpanym; nie być w stanie nic więcej zrobić; także - padać na twarz.
264. padać na podatny grunt - coś znajduje sprzyjające warunki, okoliczności do zaistnienia, zrealizowania, rozwoju itp.:
„Pomysły modernizacyjne Piotra padają na podatny grunt, gdyż większość instytucji i firm stawia na innowacyjność”.
265. komuś pada/padło na mózg - ktoś zachowuje się nieodpowiedzialnie, nierozsądnie, ktoś traci zdolność racjonalnego myślenia:
„Nie będę pozwolę ci wsiąść za kółko w takim stanie. Człowieku, wypiłeś całe wino do kolacji. Chyba ci na mózg padło. Samochód zostawisz przed naszym domem, a do siebie wrócisz taksówką”.
266. palce lizać - coś się udało, coś jest świetne, zachwycać się kimś z jakichś powodów:
„Pieczeń udała się mamusi tak, że palce lizać; także paluszki lizać.
267. palca nie ma gdzie wcisnąć/wsadzić/wetknąć - panuje tłok, zapełnienie; jest ciasno.
268 palcem/patykiem na/po wodzie pisane - o czymś niepewnym, mało prawdopodobnym; coś wydaje się pozorne, budzi wątpliwości:
„Wejście Polski do strefy euro na razie jest palcem na wodzie pisane”.
269. palec Boży/boży - znak, przejaw działania sił nadprzyrodzonych, opatrzności: „Swego czasu mówiło się, że wybór papieża Polaka to palec boży”.
270. palić jak komin/smok - palić bardzo dużo papierosów:
„Wyciągasz już trzeciego papierosa, a siedzimy w kawiarni od pół godziny. Wykończą cię te papierosy, przecież ty palisz jak smok”.
271. palić/spalić kawały/dowcipy - opowiadać żarty w sposób nieśmieszny, zdradzając wcześniej puentę.
272. palić za sobą mosty - postępować, działać, decydować w sposób uniemożliwiający powrót do wcześniejszego stanu; swym stanowczym, kategorycznym itp. postępowaniem zrywać kontakty, znajomości itp.:
„Zmienił swój dotychczasowy ton referatów i zaatakował personalnie wiele osób, paląc za sobą mosty tym zachowaniem”.
273. palma komuś odbiła - ktoś zaczął zachowywać się nieobyczajnie, zaskakująco, dziwnie:
"– Czujesz spaleniznę? Coś się chyba pali? – Nie, Krysiu, nie denerwuj się, to sąsiadowi z parteru palma odbiła i urządza grilla z przyjaciółmi na pożegnanie lata".
274. palma pierwszeństwa - pierwsze miejsce, nagroda główna; pierwszeństwo, dominacja w jakiejś dziedzinie:
„W tym roku jury konkursu przyznało palmę pierwszeństwa uczniom liceum ogólnokształcącego ze Świdnika”.
275. palnąć głupstwo - zrobić coś głupiego, niekorzystnego w skutkach:
„Palnąłem dziś straszne głupstwo. Przyznałem się, że nie zrobiłem list wydatków”.
276. palnąć sobie w łeb - popełnić samobójstwo, strzelając z broni palnej w okolice skroni; także: strzelić sobie w łeb.
277. pal sześć - niech będzie, nic mi po tym, nieważne:
„Pal sześć, nie podłączam dzisiaj tych przewodów. Nie znam się na tym. Jakoś na pewno wytrzymamy bez światła w garażu dwa tygodnie".
278. pan młody, panna młoda - świeżo poślubieni małżonkowie; także młoda para.
279. panna na wydaniu - młoda kobieta w odpowiednim wieku do wyjścia za mąż: „Wszystkie panny na wydaniu uciekły z naszej wsi do miasta i teraz na gospodarce zostają starzy kawalerowie”.
280. pan władza - policjant; także stróż prawa.
281. pański gest - hojność, rozrzutność; także - wielkopański gest.
282. Państwo Środka - zwyczajowa nazwa Chin:
Państwo Środka strzeże pracowników swoich ambasad jak źrenicy oka.
283. papier jest cierpliwy (i wszystko przyjmie) - fraza oceniająca czyjś tekst: można napisać wszystko i o wszystkim, niezależnie od wartości, prawdziwości tekstu:
„W lokalnej gazecie znowu oczerniano kupców, którzy co tydzień przyjeżdżają ze swoim towarem na targowisko, oskarżając ich o zmowę i niedopuszczanie nowych handlowców do placu. Papier jest cierpliwy i wszystko przyjmie”.
284. papierek lakmusowy - coś umożliwiającego sprawdzenie wartości, jakości, znaczenia itp. czegoś; kryterium, wyznacznik, miara czegoś:
„Tegoroczne negocjacje z izbami lekarskimi były papierkiem lakmusowym ministerstwa”. L
285. papużki nierozłączki - przyjaciółki bardzo często widziane razem:
„Nasze żony to takie papużki nierozłączki. Od samego początku, gdy tylko się poznały, nie rozstaja się na krok”.
286. parcie na szkło - zabieganie o jak najczęstsze pokazywanie się w telewizji: „Uważam, że do telewizji trzeba mieć dystans. Żeby móc w niej funkcjonować i zachować zdrowie psychiczne. Tak zwane parcie na szkło, którego ja do końca nie rozumiem”.
287. parszywa owca - o człowieku: przynosi wstyd rodzinie, środowisku; ktoś napiętnowany odrzuceniem; także: czarna owca.
288. partia kanapowa - ironicznie o małej liczebności, reprezentacji jakiejś partii lub innej stowarzyszonej grupy polityków:
„Podczas uchwalania tej kontrowersyjnej ustawy języczkiem u wagi okazała się decyzja partii kanapowej byłego lidera centrowców, czyli powodzenie koalicji było uzależnione od pięciu głosów”.
289. pasuje jak kwiatek do kożucha - w ogóle nie pasuje:
„Te talerzyki, które kupiłaś wczoraj w dziennym świetle mają jednak jaśniejszy kolor. Wydaje mi się, że wpadają w pomarańczowy, więc do naszych fajansowych imbryków będą pasować jak kwiatek do kożucha”.
290. pasuje jak pięść do nosa/oka – w ogóle nie pasuje:
„Zmień ten krawat, kochanie, bo pasuje ci do tej koszuli jak pięść do nosa”.
[20.06.2022, Toruń]
Język jest plastyczny, a frazeologizmy uatrakcyjniają naszą mowę.
OdpowiedzUsuńSzacunek za taką żmudną pracę.
Wszystko to prawda, co napisałaś. Te wszystkie moje posty, w których korzystam z różnych źródeł, to okazja, abym przy okazji czegoś się nauczył lub powtórzył sobie - to dla mnie taki prywatny uniwersytet trzeciego wieku. :-)
UsuńWczoraj padłam jak kawka, byle do wakacji!
OdpowiedzUsuń