FILMY (36) EDWARD ŻEBROWSKI - W BIAŁY DZIEŃ

 https://35mm.online/vod/fabula/w-bialy-dzien

Michał Bajor 

W BIAŁY DZIEŃ (1980)

Lokacje: m.in. Kraków, Rumunia (sceny "włoskie").

Akcja dzieje się po stłumieniu rewolucji 1905 roku w Królestwie Polskim.

„Biały” to pseudonim Pawła Świętorzeckiego, młodego bojownika PPS-u, który zabija oficera carskiej policji. Uwięziony, zostaje niespodziewanie zwolniony przez sędziego śledczego. Dręczy go niepewność, na ile to zwolnienie jest policyjną prowokacją, mającą doprowadzić policję do organizacji. Mimo to nawiązuje kontakt z ukochaną kobietą, Ewą, żoną jednego z przywódców organizacji.

Gustaw Holoubek

Sąd partyjny bojowników skazuje na śmierć wybitnego pisarza i publicystę za współpracę z tajną policją. "Biały" otrzymuje rozkaz wykonania wyroku śmierci na pisarzu po tajnym procesie "Biały" jedzie do Krakowa, uczestniczy w procesie, poznaje środowisko intelektualne tego miasta, ale nie znajduje w procesie przekonywających dowodów winy pisarza. Budzą się w nim podejrzenia, że jest to część policyjnej prowokacji rosyjskiej. Poglądy pisarza są w obecnej chwili niewygodne dla organizacji, która nie szuka sposobu, by mu pomóc. "Biały" buntuje się przeciwko taktyce partii.

Jerzy Radziwiłowicz

"Biały" decyduje się być posłuszny rozkazowi i wyjeżdża w ślad za pisarzem do Włoch. Krąży wokół ofiary, szukając dogodnej chwili i okoliczności do wykonania wyroku. Wreszcie zastaje pisarza samego w domu, jednakże w ostatniej chwili cofa się. Wraca do Warszawy i staje przed sądem partyjnym. Zapytany, dlaczego nie wykonał rozkazu, odpowiada, że nie był przekonany o winie pisarza. Ale nie był także przekonany o jego niewinności. Nie był pewien. Ta odpowiedź przesądza o jego losie. Po wyjściu z sądu zostaje zastrzelony przez innego bojownika organizacji.

Zbigniew Zapasiewicz

Scenariusz filmu został oparty na powieści Władysława Terleckiego "W biały dzień". Wprawdzie autorzy filmu zastrzegają, że występujący w nim bohaterowie nie są postaciami historycznymi, to trudno nie skojarzyć pisarza skazanego wyrokim kapturowego sądu na śmierć z postacią Stanisława Przybyszewskiego – wybitnego pisarza i teoretyka okresu Młodej Polski. Włoszech na gruźlicę. Edward Żebrowski nie skoncentrował się jednak na szczegółowym odtworzeniu tej sprawy. Skupił się natomiast na sprawie tragicznego rozdarcia młodego socjalisty, któremu zlecono wykonanie wyroku.

Krystyna Janda 

Polecam ten film nie tylko z powodu intrygującej fabuły, lecz również za grę aktorską; Żebrowskiemu udało się zgromadzić przed kamerą plejadę znakomitych polskich aktorów.

Andrzej Żarnecki  i  Teresa Budzisz-Krzyżanowska

• Reżyseria - Edward Żebrowski
• Scenariusz - Władysław Terlecki i Edward Żebrowski
• Zdjęcia - Witold Stok
• Scenografia - Janusz Sosnowski
• Dekoracja wnętrz - Stanisław Porembalski
• Muzyka - Stanisław Radwan
• Obsada aktorska
• Michał Bajor - Paweł Świętorzecki "Biały"
• Krystyna Janda - Ewa, kochanka "Białego"
• Gustaw Holoubek - sędzia śledczy
• Krzysztof Kolberger - Radziejowicz
• Władysław Kowalski - sekretarz sądu
• Jan Nowicki - adwokat, mąż Ewy
• Jerzy Radziwiłowicz  -  "Korab"
• Jerzy Trela - malarz, przyjaciel "Koraba"
• Zbigniew Zapasiewicz - "Siwy"
• Andrzej Żarnecki - Wroński
• Jerzy Bińczycki - radca dyskutujący o sprawie "Koraba" w antykwariacie
• Teresa Budzisz-Krzyżanowska - pisarka, widz na procesie "Koraba"
• Aldona Grochal - żona "Koraba"
• Tadeusz Huk - mężczyzna w antykwariacie
• Zygmunt Hübner - "Sierp"
• Renata Kretówna - panna
• Wiktor Sadecki - świadek na procesie "Koraba"
• Andrzej Szalawski - przewodniczący składu sędziowskiego.
• Wojciech Wysocki - szpicel
• Andrzej Brzeski - ksiądz w drukarni
• Andrzej Buszewicz - przedstawiciel partii w Zakopanem
• Andrzej Chrzanowski - redaktor gazety
• Piotr Dejmek - brat "Białego", ksiądz
• Józef Dietl - sędzia na procesie "Koraba"
• Mirosława Dubrawska - matka "Białego"
• Jerzy Goliński - lekarz opiekujący się "Korabem" podczas procesu
• Ewa Kolasińska - gospodyni w Zakopanem
• Jan Kochanowski - widz na procesie "Koraba"
• Hugo Krzyski - sędzia na procesie "Koraba"
• Jan Krzyżanowski - dziennikarz na procesie "Koraba"
• Juliusz Machulski - kinooperator
• Borys Marynowski - kapitan Erlich zabity przez "Białego"
• Marek Probosz - gimnazjalista w antykwariacie
• Jacek Romanowski - szpicel śledzący "Białego"
• Ryszard Radwański student zabity na stacji

[15.08.2023, Toruń]