ZAPISKI (1297 – 1299) BRACIA NASI W UPALE. ZAWÓD. REALIZM MAGICZNY.

 

1297.

Ten upał. Wiatr ledwie porusza liśćmi pobliskiemu klonu, którego cień daje ochłodę o w którym gromadzą się gołębie, co to przylatują na „michę” systematycznie . Czasami podsypuję jakiś okruch na parapet wewnętrzny, bo lubię jak ptaszysko cichuteńko wskakuje do mieszkanka i wydziobuje to, co spadło do środka. Można powiedzieć, żę gołąbki czyszczą w ten sposób mój parapet, bo wcześniej jak dziobią to ten chlebek strącają do środka, no i potem sprzątają po sobie. A żaden ptaszek nie zabrudził mi jeszcze wewnętrznego parapetu.

Kawki natomiast są niezwykle porządne i inteligentne. One przychodzą nie po to, aby się nażreć, tylko aby uzupełnić dietę, po czym podchodzą do słoiczka z wodą i piją dostojnie. Jeśli ktoś nie podkarmia ptaszków tak jak ja, to powinien mimo wszystko wystawiać im pojemnik z wodą, zwłaszcza podczas takich upałów jak obecnie.

Adelka z kolei chorująca na trzustkę ma tę przypadłość, że jadłaby tyle ile waży. Trzeba oczywiście ograniczać jej zapędy do jedzenia, ale muszę uważać, aby nie buchnęła mi czegoś z biurka, bo mam brzydki zwyczaj jeść tutaj. No i porwała mi niedawno połowę kotleta, a pokój nie był zamknięty na niespełna minutę. Żal mi psiny, bo ona po prostu z tej choroby tak ma, że chyba wytrzymać nie może bez jedzenia.

1298.

Przeczytałem „Lustra” Szczypiorskiego, ale muszę powiedzieć, że się kompletnie zawiodłem. To jedna z powieści, o których mówię zwykle, że <jest o niczym>. No, czasami tak jest, że książka z punktu czytelnika pozbawiona jest jakiejkolwiek idei, symbolu, jakiegoś zaczepienia. Po prostu autor siadł sobie i zaczął pisać, nie oglądając się na to, czy jest w stanie zainteresować czytającego pomysłem, narracją, strukturą czy formą utworu. W przypadku „Luster” tak jest, a szkoda, bo cenię sobie Szczypiorskiego „Mszę za miasto Arras” czy „Początek”.

1299.

Ale mam alternatywę. Jest nim jeden z najciekawszych pisarzy ostatnich czasów Gabriel José de la Concordia García Márquez – jeden z twórców realizmu magicznego w literaturze, autor niezwykły, o wybujałej wyobraźni, doskonały stylista, pisarz, którego”Sta lat samotności” czy „Miłość w czasach zarazy” dały mu zasłużone powodzenie wśród czytelników na całym świecie. Zaczynam czytać jego kolejne opowiadania, a pod tym tekstem parę słów wydartych Wikipedii o realizmie magicznym, a konkretnie o archetypach występujących w tej konwencji artystyczno-literackiej.

„Elementy fantastyczne mogą być intuicyjnie „logiczne”, ale nigdy nie są wytłumaczone.

Bohaterowie nie kwestionują logiki magicznego elementu.

Opis bogactwa doznań zmysłowych.

Obszerne użycie symboli i metaforyki. Często falliczna metaforyka pojawia się w taki sposób, że widz lub czytelnik nie jest tego świadomy.

Ludzkie emocje i seksualność w odniesieniu do społeczności są tematem szczegółowej analizy.

Zniekształcenie czasu, który zatacza koło a nawet zanika. Kolejna technika to załamanie czasu, używana jest tak, aby teraźniejszość powtarzała się lub przypominała przeszłość.

Odwrócenie przyczyny i konsekwencji, np.: bohater cierpi zanim dochodzi do tragedii.

Zawartość legend lub folkloru.

Przedstawienie wydarzeń z wielu perspektyw, np.: nadzieje i obawy kolonizatorów, jak i kolonizowanych.

Lustrzane odbicie przeszłości i teraźniejszości oraz astralnych i fizycznych płaszczyzn bohaterów.

Zakończenie nie jest jednoznaczne dla czytelnika, który nie wie czy uwierzyć w magiczną czy realną interpretację wydarzeń w całej historii”.

[18.08.2024, Toruń]