441. zabawa w Czarnego Luda - przyrównywać kogoś lub coś do wyimaginowanego niczym nieusprawiedliwionego uczucia strachu przed czymś, straszenie czymś, kimś wymyślonym
442. zabawa w kotka i myszkę - będąc w lepszym położeniu wykorzystywać swoją pozycję do manipulowania kimś; droczyć się z kimś, oszukiwać kogoś, wmawiając zachowanie zgodnie z przyjętym obyczajem społecznym; także bawić się w kotka i myszkę.
443. zabawa w policjantów i złodziei - celowe omijanie przepisów, łamanie prawa ze świadomością bliskości zagrożenia jego wyegzekwowania; podejmowanie ryzyka działania na granicy prawa:
„Kolejne nowelizacje ustawy antynarkotykowej nie dają rezultatów, a właściciele sklepów z niedozwolonymi substancjami chemicznymi zachowują się tak, jakby ich ulubionym zajęciem była zabawa w policjantów i złodziei”.
444. zabawić się czyimś/cudzym kosztem - naśmiewać się z kogoś, dokuczyć komuś dla zabawy, robiąc z kogoś nieudacznika, pośmiewisko; także bawić się czyimś/cudzym kosztem.
445. zabierać się do czegoś jak pies do jeża - zająć się czymś ostrożnie, z podejrzliwością; nie wyrażać chęci zrobienia czegoś, ociągać się; także podchodzić do czegoś jak pies do jeża.
446. zabij mnie, ale… - naprawdę, szczerze; w dobrej wierze; nie mogę sobie nic zarzucić
447 zabili go i uciekł - lekceważąco o niezbyt ciekawym bądź schematycznym filmie sensacyjnym:
„Wiele hałasu o nic. Naprawdę, jestem rozczarowany. Straciliśmy czas i pieniądze na tę szmirę. Świetna obsada, dobry reżyser, ale fabuła z obszarów zabili go i uciekł. Okropnie się wynudziliśmy”.
448. zabity dechami/deskami - emocjonalnie i zazwyczaj pogardliwie o jakiejś miejscowości ze względu na prowincjonalność zachowań jej mieszkańców, brak dostępu do dóbr kultury lub niski poziom oferty kulturalnej w ocenie mówiącego; także dziura zabita dechami/deskami.
449. zabrać (ze sobą) do grobu - o jakiejś tajemnicy, której ktoś nie zdążył lub nie chciał wyjawić za życia; o okolicznościach jakichś zdarzeń, o których nie wiadomo ze względu na śmierć naocznego świadka tych wydarzeń:
„Nigdy nie dowiedział się, kto był jego biologicznym ojcem. Matka zabrała to ze sobą do grobu”.
450. zabrnąć w ślepą uliczkę - mylne rozumować; znaleźć się w trudnej sytuacji; także ślepa uliczka.
451. zabrnąć w ślepy zaułek - mylne rozumować; znaleźć się w trudnej sytuacji; także ślepy zaułek.
452. coś zabrzmiało jak wyrok - wypowiedź, wiadomość, która informuje o czymś tragicznym, strasznym, nieubłaganym:
„Dowiedziałem się, że Alinka ma raka. Na początku zabrzmiało to jak wyrok, ale po kilku dniach wiedziałem, że nie można się poddawać i należy stoczyć tę walkę z życiem i śmiercią”.
453. zachodzić w głowę - bardzo się nad czymś zastanawiać, mieć trudność w prawidłowej interpretacji zaistniałej sytuacji:
„Zachodził w głowę, jak to możliwe, żeby ktoś nie dysponując wystarczającymi danymi, mógł tak dokładnie zorganizować tak skomplikowaną pracę”.
454. zachodzić komuś za skórę - dokuczać komuś, szkodzić komuś, uprzykrzać komuś życie; swym postępowaniem sprawiać komuś przykrość; także zaleźć komuś za skórę.
455. zachować/zachowywać chłodną głowę - kalkulować, postępować /postępować rozmyślnie, nie dać/ nie dawać porwać się emocjom; także mieć chłodną głowę.
456. zachować głowę - uniknąć śmierci:
„Uciekaliśmy, ile sił w nogach, a kule świszczały złowrogo nad naszymi głowami. Tym razem udało nam się zachować głowę.”
457. zachować linię - być zgrabnym; mieć atrakcyjną sylwetkę, mimo upływu lat: „Kiedy siedzi się 8 godzin w biurze przy biurku trudno zachować linię, więc choć dwa razy w tygodniu zmuszam się do ćwiczeń”.
458. zachować twarz - uniknąć kompromitacji; być wiernym sobie, swoim zasadom, postępować godnie:
„Naszym zawodnikom udało się zachować twarz w ostatnim meczu mistrzostw”; inaczej tracić/stracić twarz.
459. zachować/zachowywać zimną krew - zachować/zachowywać przytomność umysłu, wykazać się/wykazywać się refleksem i logicznym postępowaniem w sytuacji zagrożenia, nadchodzącego niebezpieczeństwa:
„Każdy skok to zmierzenie się z własnymi słabościami, obawami. Dwa razy Amelia lądowała na spadochronie zapasowym. Zachowała zimną krew i wszystko poszło sprawnie; także: nie tracić/nie stracić zimnej krwi.
460. zachowywać się jak chłopcy w piaskownicy - zachowywać się infantylnie, w sposób nie przystający do zachowania osób pełniących ważne funkcje publiczne.
461. zachowywać się jak pijane dziecko we mgle - okazywać oznaki zagubienia w jakiejś sytuacji, w jakichś okolicznościach, nie móc się odnaleźć w jakiejś sytuacji: „Wielu europarlamentarzystów wspomina, że na początku zachowywali się jak dziecko we mgle w całej sieci różnych instytucji w Brukseli”.
462. zachowywać się jak słoń w składzie porcelany - niezgrabnie, niezręcznie
463. zachwiać się posadach - o naruszeniu jakiegoś porządku prawnego, ustroju, systemu, o zmianach ustrojowych chwiać się posadach, drżeć/zadrżeć posadach; także: trząść się/zatrząść się posadach.
464. zaciągnąć kogoś do łóżka - skłonić kogoś do współżycia:
„Zaciągnęła go do łóżka, licząc na to, że się z nią ożeni, ale on ją odtrącił”.
465. zaciągnąć kogoś do ołtarza - skłonić kogoś do zawarcia związku małżeńskiego
466. zacierać ręce - być z czegoś bardzo zadowolonym, coś się komuś udało: „Zacierał ręce z radości. Tak dawno czekał na spotkanie z kolegami przy brydżu, że aż stracił nadzieję, ale wreszcie się doczekał”.
467. zaciskać/zacisnąć pasa - oszczędzać, żyć skromniej niż dotychczas:
468. zaciskać/zacisnąć zęby - nie zważając na kłopoty, przeciwności, dążyć do celu, realizować plany:
„Zacisnęli zęby i udało im się zakończyć pracę przed końcem roku, choć kosztowało to ich wiele sił i nerwów; także: z zaciśniętymi zębami.
469. zacząć/zaczynać inaczej śpiewać - spokornieć/pokornieć pod wpływem strachu; zmienić/zmieniać zdanie; także: inaczej śpiewać.
470. zaczynać od Adama i Ewy - zaczynać od początku, od pierwszej przyczyny:
„Nie musisz zaczynać od Adama i Ewy, przecież znam się trochę na elektryce. Powiedz mi tylko, czy w każdym gniazdku mam zrobić to uziemienie?”
471. zaczynać od zera - rozpoczynać coś od początku bez jakiejkolwiek wiedzy na jakiś temat, bez umiejętności
472. zaczynają się/zaczęły się schody - zwiększają/zwiększyły się wymagania, będzie/jest trudniej niż dotychczas/wcześniej:
„Liceum przeszła jak burza, bez żadnych przeszkód. Wszyscy w domu byli z niej dumni, gdy dostała się na studia medyczne. Rodzice byli przekonani, że ich córka będzie wyróżniającą się studentką, ale ona wiedziała, że dopiero teraz zaczynają się schody”.
473. zadanie bojowe - coś do zrobienia, zwykle to, czego nie wykonuje się co dzień:
„Dzieciaki, macie zadanie bojowe na dziś. Trzeba pomóc babci w przygotowaniach do przyjęcia urodzinowego”.
474. zadawać/zadać kłam - ukazywać/ukazać fałszywość, zdementować /dementować nieprawdziwe informacje:
475. zadawać szyku - wzbudzać u innych podziw swoim modnym ubiorem, ogładą towarzyską; imponować komuś:
„W naszym małym Witkowie odbywały się coroczne bale charytatywne, na których zadawali szyku młody kapitan wraz ze swoją żoną”.
476. zadbać o linię - podjąć starania w celu osiągnięcia ładnego, zdrowego wyglądu, zgrabnej sylwetki:
„Muszę zadbać o linię, bo ostatnio się trochę zapuściłam i przybyło mi kilka kilogramów; także: dbać o linię
477. zadzierać nosa - wywyższać się; być zarozumiałym
478. za frajer, za friko - za darmo:
„Kochanie, ma świetną wiadomość. Dostałem za friko wejściówki na premierę Mrożka w Teatrze Polskim”.
479. zagadać kogoś na śmierć - swoim nieprzerwanym mówieniem zdominować kogoś, nie dopuszczać kogoś do głosu, mówić bardzo dużo, często zmieniać temat, nie pozwalając rozmówcy na wyrażenie swojego zdania, swojej opinii:
„Przepraszam za spóźnienie, ale dopadła mnie Marta, a wiesz przecież, że ona potrafi zgadać każdego na śmierć”.
480. zagadać się na śmierć - stracić poczucie czasu, rozmawiając z kimś:
„Oh! To już trzecia. Boże, zagadałam się na śmierć. Przepraszam cię, ale muszę lecieć.”
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz