CHMURKA I WICHEREK

...życie tutaj jest także fikcją, choć nie zawsze...

08 lipca 2022

FRAZEOLOGIZMY (321 - 350)

 

Giuseppe Cades (1750 – 1799)
"Wyrok Salomona"


321. salomonowy wyrok - sprawiedliwy osąd sprawy:

Sąd w Krakowie orzekł znikomą szkodliwość społeczną czynu lekarki, która pomagając biednym, fałszowała dane na receptach. Prasa doceniła ten salomonowy wyrok”.


322. sama skóra i kości - o kimś, o czymś bardzo chudym; o kimś, o czymś na sam widok w bardzo złym stanie zdrowia, spowodowanym niedożywieniem.


323. sam/samotny jak palec/kołek (w płocie) - osamotniony, zupełnie sam: „Wszyscy przyjaciele odwrócili się od niego po tym, gdy okazało się, że z jego winy upadł wniosek dofinansowania ich teatru. Teraz czuł się samotny jak kołek w płocie”.


324. samo życie - codzienność, czasem brutalna; takie jest życie, taka jest prawda o życiu:

To był naprawdę taki miły chłopak, a jak zmarł mu ojciec nie mógł się dogadać z matką. Matka oczy wypłakała nad nim, samo życie”.


325. sam z siebie - z własnej woli, przez nikogo nie zmuszanym:

No i dostałem szlaban na debiut. Koledzy od moralnego niepokoju nawet tego ni zauważyli. I wtedy Kieślowski, sam z siebie, bo on taki był, poszedł do tego ubeka i poręczył za młodszego kolegę czyli za mnie. Skrócili mi karę do dwóch lat”.


326. sapać jak miech/miech kowalski - oddychać, z trudem łapiąc powietrze, oddychać ciężko:

Musisz nabrać kondycji, bo po przejściu dwóch pięter sapiesz jak miech kowalski”.


327. sądny dzień - rozgardiasz, kumulacja niekorzystnych zdarzeń; natłok jakichś spraw, powodujący pośpiech, niebywałe zamieszanie w pracy, urzędzie itp.:

Chyba dziś jest sądny dzień. Nie pamiętam, żeby tyle nagle trzeba było załatwiać różnych spraw, jakby się wszyscy umówili”.


328. sądny dzień - wydarzenie tragiczne w skutkach dla ludzi, najczęściej związane z działaniami wojennymi, terrorystycznymi, odwetowymi, rzadziej na skutek katastrofy naturalnej:

11 września zapadnie w pamięci Amerykanów jako sądny dzień w historii Stanów Zjednoczonych”.


329. schodzić na dalszy plan - coś jest bagatelizowane, kogoś się lekceważy; coś przestaje być uznawane za wartościowe, ktoś traci pozycję, uznanie, wartość.


330. schodzić na manowce - zaczynać żyć niemoralnie, pogrążać się w nieuczciwości:

Coraz więcej młodych ludzi z otoczenia dawnej niezależnej grupy artystycznej schodzi na manowce”.


331. schodzić na psy - zbiednieć; tracić na jakości lub - podupaść moralnietakże: zejść na psy


332. schodzić na złą drogę - ktoś zaczyna żyć nieuczciwe, nieetycznie:

Uważaj, bo schodzisz na złą drogę. Musisz sam wybrać, czy zerwać znajomość z tymi szemranymi kolegami, czy też utrzymywać z nimi bliskie kontakty”.


333. schodzić komuś z drogi - ustępować komuś pod wpływem odczuwania czyjejś dominacji:

Trząsł całym osiedlem, odkąd wrócił z poprawczaka. Wszystkie nastolatki schodziły mu z drogi, a on się czuł coraz pewniej”. Także: zejść komuś z drogi.


334. schować coś do szuflady - nie zajmować się czymś na jakiś czas, zaprzestać realizacji czegoś.


335. schować dudy w miech - zrezygnować z czegoś, wycofać się; stchórzyć: „Anarchiści schowali dudy w miech i zaprzestali akcji protestacyjnej, kiedy ujrzeli, że nikt nie zwraca uwagi na ich postulaty”.


336. schować głowę w piasek - uchylić się od odpowiedzialności, uniknąć czegoś, stchórzyć.


337. schować coś na czarną godzinę - schować coś jako zabezpieczenie w potrzebie, w razie znalezienia się w trudnym położeniu, w nieszczęściu, w stanie życiowej tragedii.


338. schować coś pod korcem (pod korzec) - z jakichś powodów nie ujawnić czegoś, utrzymywać coś w tajemnicy; także: chować coś pod korcem (pod korzec).


339. chować coś pod sukno - odstąpić od załatwienia jakiejś niewygodnej sprawy lub celowo odłożyć jakąś sprawę na później w celu utrudnienia jej finalizacji.


340. schować się jak ślimak/żółw w skorupie - nie chcieć się angażować się w nic, odizolować się, zdystansować się, nie utrzymywać bliższych kontaktów ze znajomymi, z otoczeniem.


341. schować się w mysią dziurę/w mysiej dziurze - ze względu na strach, nieśmiałość, stan psychiczny pragnąć ukryć się przed kimś lub przed kimś:

Narobiłam mnóstwo głupstw wczoraj na urodzinach u Mirka. Wypiłam za dużo szampana i podobno było to bardzo widać, a potem ni najlepiej się poczułam. Nie wiem, co mam robić? Najchętniej schowałabym się w mysią dziurę i nikomu nie pokazywała na oczy przez miesiąc”.


342. schwytać kogoś na gorącym uczynku - nakryć kogoś w chwili robienia czegoś złego, popełnienia przestępstwa; także: złapać kogoś na gorącym uczynku.


343. serce komuś bije jak młot/młotem - ktoś odczuwa bardzo mocne uderzenia serca:

Muszę iść do lekarza, bo chyba coś nie tak z moim ciśnieniem. Wypiłem drugą dziś kawę i serce mi bije jak młot”. Także: serce komuś wali jak młot/młotem.


344. serce komuś bije jak oszalałe - ktoś odczuwa bardzo szybkie uderzenia serca.

345. serce komuś rośnie - być z czegoś zadowolonym; cieszyć się z czegoś:

Kiedy patrzę na postępy w pracy nad dziećmi w naszym ośrodku, to serce mi rośnie”.


346. serce się komuś kraje - ktoś odczuwa smutek, żal; komuś jest przykro z powodu czyjegoś nieszczęścia, czyjejś tragedii:

Serce mi się kraje, kiedy oglądam relacje z trzęsienia ziemi w Chinach”.


347. sezon ogórkowy - okres zastoju w jakiejś dziedzinie:

Czuć, że nastał już sezon ogórkowy. Dziennikarze piszą o tym, w jaki sposób politycy spędzają wakacje w ciepłych krajach, a nie o tym, nad jaką ustawą pracują”.


348. siedzieć cicho - nie zwracać na siebie uwagi; nie zabierać głosu, nie przeciwstawiać się komuś:

Lepiej nie wychylaj się i siedź cicho. Pracujesz tu dopiero od miesiąca i nawet nie próbuj ustawiać pracowników z długim stażem, bo będziesz miał samych wrogów od początku i zaręczam ci, że przegrasz”.


349. siedzieć cichutko jak trusia - zachowywać się cicho, nieśmiało, udawać zawstydzenie; także: siedzieć jak trusia.


350. siedzieć za kółkiem - kierować samochodem:

Muszę się przespać, bo siedziałem dziś za kółkiem ponad 10 godzin”.


[08.07.2022, Toruń]

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz