1. ANANKE
ANANKE była pierwotną boginią konieczności, przymusu i nieuchronności. W orfickiej kosmogonii wyłoniła się samoistnie uformowana u zarania stworzenia jako bezcielesna, wężowata istota, której rozpostarte ramiona obejmowały szerokość kosmosu. Ananke i jej partner Khronos (Chronos) (Czas), ich wężowe sploty, zmiażdżyły pierwotne jajo stworzenia, dzieląc je na części składowe ziemi, nieba i morza, tworząc uporządkowany wszechświat. Po akcie stworzenia Ananke i Khronos okrążyli kosmos, aby napędzać obrót niebios i wieczny upływ czasu. Byli poza zasięgiem młodszych bogów, których losy kontrolowali.
W orfickich teogoniach Hydros (Woda), Teza (Stworzenie) i Błoto były pierwszymi bytami, które pojawiły się u zarania stworzenia. Błoto przekształciło się w Gaię (Ziemię), która wraz z Hydros stworzyła Khronos (Chronos, Czas) i Ananke (Przymus). Ta ostatnia para następnie zmiażdżyła kosmiczne jajo swoimi serpentynami, aby wykluło się Phanes (Życie) i w ten sposób kosmos podzielił się na: Niebo, Powietrze, Ziemię i Morze.
Postać Hydrosa została wyprowadzona przez Orfików z Okeanos (Oceanus) – otaczającej ziemię rzeki słodkowodnej, którą Homer opisuje jako źródło bogów. Jego małżonka Thesis była również pierwotnym odpowiednikiem Tetydy , żony Okeanosa .
3. GAIA (Gaja) była boginią ziemi. Była jednym z pierwotnych bóstw żywiołów urodzonych u zarania stworzenia. Gaja była wielką matką całego stworzenia – niebiańscy bogowie wywodzili się od niej poprzez jej zjednoczenie z Uranosem (Uranem) (Niebem), bogami mórz z jej zjednoczenia z Pontosem (Morzem), Gigantes (Gigantami) z jej skojarzenia z Tartaros (Otchłań) i śmiertelnymi stworzeniami zrodzonymi bezpośrednio z jej ziemskiego ciała.
Gaja była główną antagonistką niebiańskich bogów. Najpierw zbuntowała się przeciwko swojemu mężowi Ouranosowi (Sky), który uwięził w jej łonie kilku jej olbrzymów. Później, gdy jej syn Kronos (Cronus) przeciwstawił się jej, więziąc tych samych synów, stanęła po stronie Zeusa w jego buncie. W końcu wdała się w konflikt z Zeusem, ponieważ była rozgniewana z powodu związania przez niego jej synów Tytana w Tartaros. Urodziła plemię Gigantes (Gigantów), a później potwora Typhoeusa.
W starożytnej greckiej kosmologii ziemia była wyobrażana jako płaski dysk otoczony rzeką Okeanos (Oceanus) i otoczony od góry solidną kopułą nieba, a poniżej wielką jamą (lub odwróconą kopułą) Tartaru. Ziemia podtrzymywała na swej piersi morza i góry.
W greckim malarstwie wazowym Gaja została przedstawiona jako dorodna, matrona - kobieta powstająca z ziemi, nieodłączna od swojego rodzimego żywiołu. W mozaice pojawia się jako kobieta o pełnej figurze, leżąca na ziemi, często ubrana na zielono, a czasem w towarzystwie oddziałów Karpoi (Carpi, Fruits) i Horai (Horae, Seasons).
* podobizny Bogów ze strony: https://www.theoi.com/
[05.07.2022, Toruń]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz