CHMURKA I WICHEREK

...życie tutaj jest także fikcją, choć nie zawsze...

29 lipca 2022

STAROŻYTNE OPOWIEŚCI - OUREA - PONTOS - TETYDA - TALASA - OURANOS

 

OUREA byli pierwotni bogowie gór. Uważano, że każda góra ma swoje starożytne bóstwo. Góry były przedstawiane w sztuce klasycznej jako starzy, brodaci mężczyźni częściowo wyłaniający się spomiędzy paru skał.


PONTOS (Pontus) był pierwotnym bogiem morza. Był samym morzem, a nie tylko jego rezydentnym bóstwem, które narodziło się z ziemi u zarania stworzenia.

    Pontos i Gaja (Gaja, Ziemia) byli rodzicami starożytnych bóstw znanych jako Starcy Morza. Thalassa, jego wodnisty odpowiednik żeński , był ojcem ryb i innych stworzeń morskich. Posejdon , król morza, poślubił najstarszą wnuczkę Pontosa, Amfitrytę .

    W mozaikach grecko-rzymskich Pontos przedstawiany jest jako gigantyczna głowa z wodnisto-szarą brodą i rogami przypominającymi szpony krabów, wynurzającymi się z morza. Jednak w większości dzieł mozaiki Okeanos (Oceanus) zastępuje go jako uosobienie morza.


TETHYS [TETYDA] była boginią Tytana pierwotnego źródła świeżej wody, która odżywia ziemię. Była żoną Okeanosa (Oceanusa), otaczającego ziemię, słodkowodnego strumienia i matką Potamoi (rzek), Okeanidów (Oceanidów) (nimfy źródeł, strumieni i fontann) oraz Nephelai (chmury) Tethys, córka Gai (Ziemia), karmiła źródła swoich dzieci wodami Okeanos, ciągniętymi przez podziemne warstwy wodonośne. Jej imię pochodzi od greckiego słowa têthê oznaczającego „pielęgniarkę” lub „babkę”.

Tetyda i Okeanos

    W greckim malarstwie wazowym Tethys pojawia się jako niepozorna kobieta w towarzystwie bogini porodu Eileithyia i jej męża z rybim ogonem Okeanosem. W mozaice była przedstawiana z małą parą skrzydeł na czole, co prawdopodobnie oznaczało jej rolę matki deszczowej.


THALASSA [TALASA] była pierwotną boginią morza. Zmieszana z Pontosem (Pontus) , jej męskim odpowiednikiem, dała rybę i inne morskie stworzenia. Thalassa była dosłownym ciałem morza, aw bajkach Ezopa objawia się jako kobieta utworzona z wody morskiej unoszącej się z jej rodzimego żywiołu.

    Posejdon i Amfitryta, antropomorficzny król i królowa mórz, byli władcami żywiołów Pontos i Thalassa.

    Thalassa jest przedstawiona na grecko-rzymskich mozaikach jako matrona kobieta, na wpół zanurzona w morzu, z rogami w kształcie pazurów, wodorostami na ubrania i wiosłem statku w dłoni.


OURANOS (URAN) był pierwotnym bogiem nieba. Grecy wyobrażali sobie niebo jako solidną mosiężną kopułę ozdobioną gwiazdami, której krawędzie opadały, by spocząć na najbardziej zewnętrznych granicach płaskiej ziemi. Ouranos był dosłownie niebem, tak jak jego małżonka Gaja (Gaia) była ziemią.

    Ouranos i Gaia mieli dwunastu synów i sześć córek. Zamknął najstarsze z nich - gigantyczne Kyklopy (Cyklopy) i Hekatonkheires (Hecatoncheires) - wewnątrz brzucha Ziemi. Gaia doznała ogromnego bólu i przekonała swoich synów Tytanów do buntu. Czterech z nich ustawiło się na krańcach świata, gotowe chwycić ojca, gdy zstępował, by leżeć z Ziemią, podczas gdy piąty, Kronos (Cronus), zajął jego miejsce w centrum i tam wykastrował Uranosa sierpem adamantowym. Krew niebiańskiego boga spadła na ziemię, tworząc mściwe Erinyes i Gigantes (Gigantów).

    Ouranos przepowiedział upadek Tytanów i kary, jakie poniosą za ich zbrodnie – proroctwo, które spełnił Zeus, który obalił pięciu braci i wrzucił ich do otchłani Tartaru.

    Ouranos nie pojawia się we wczesnej sztuce greckiej, ale egipskie wizerunki ich bogini nieba Nut pokazują, jak był wyobrażany – jako gigantyczny, usiany gwiazdami mężczyzna z długimi rękami i nogami, spoczywający na czworakach, z czubkami palców w daleko na wschodzie, palce u nóg na dalekim zachodzie, a jego wygięte w łuk ciało uniosło się, tworząc kopułę nieba. W epoce rzymskiej był często przedstawiany jako Aion , bóg wiecznego czasu, w postaci człowieka trzymającego koło zodiaku, stojącego nad leżącą Gają (Ziemią).


[29.07.2022, Toruń]

1 komentarz:

  1. Pięknie dziękuję za wspaniałą lekcję o starożytnych bogach...

    OdpowiedzUsuń